Uji i pijshëm i Evropës është i ndotur me një ‘kimikat të përhershëm’, thonë OJQ-të

Në maj, nivele alarmante të substancave PFAS u zbuluan gjithashtu në lumenj, liqene dhe ujëra nëntokësore në Evropë.

Gjerësisht në përdorim të përditshëm – në kozmetikë, tiganë që nuk ngjiten dhe aparate zjarri – substancat PFAS me jetëgjatësi janë shumë të qëndrueshme dhe mund të duhen shekuj për t’u shpërbërë, raporton Phys.org.

Mostrat për këtë studim janë marrë nga uji i ambalazhuar dhe uji i rubinetit në 11 vende të Bashkimit Evropian dhe përmbanin acid trifluoroacetik (TFA). Një burim i rëndësishëm i TFA është substanca PFAS e degradueshme e përdorur në disa pesticide sintetike dhe gazra ftohës për frigoriferë dhe kondicionerë.

Ndikimi i mundshëm i substancave PFAS, dhe veçanërisht TFA, në shëndetin e njeriut po rritet, por çuditërisht janë bërë pak studime toksikologjike, thotë Rrjeti Evropian i Kontrollit të Pesticideve PAN Europe.

Mostrat u testuan nga Qendra e Ujit në Karlsruhe. TFA u gjet në 34 nga 36 mostrat e ujit të rubinetit dhe në 12 nga 19 mostrat e ujit mineral në shishe.

Sasia e TFA në ujin e rubinetit varionte nga “e padetektueshme” në 4,100 nanogramë për litër, me një mesatare prej 740 ng/L. Në ujin mineral, sasia e TFA varionte nga “e padetektueshme” në 3200 nanogramë për litër, me një mesatare prej 278 ng/L.

PAN Europe mbështeti propozimin e Institutit Kombëtar Holandez për Shëndetin Publik dhe Mjedisin për të vendosur një standard prej 2,200 ng/l. Kjo përcaktohet në mënyrë që konsumi i ujit të pijshëm të arrijë në vetëm 20 për qind të marrjes së pranueshme ditore.

Ky kufi ishte tejkaluar në ujin mineral nga Austria (4100 ng/l), ndërsa në Paris uji i çezmës përmbante 2100 ng/l.

Sipas rregulloreve të BE-së, nga viti 2026 i gjithë uji i pijshëm duhet të përmbajë jo më shumë se 500 ng/l të të gjithë PFAS dhe OJQ-të po kërkojnë që TFA të listohet.

Vendimi i mëparshëm për të klasifikuar TFA si “jo relevant” sipas rregullave të pesticideve të BE-së është “për keqardhje”, sepse “profili i tij toksikologjik lë shumë pyetje pa përgjigje”, thuhet në raportin e May.

Një studim i fundit i lepujve të ekspozuar ndaj TFA zbuloi anomali të pranishme në lindje, duke ngritur shqetësime serioze në lidhje me kimikatin.

U kërkua një korrigjim i menjëhershëm i këtij “gabimi të politikës”, duke filluar me një “ndalim të shpejtë” të pesticideve që përmbajnë PFAS dhe një rishikim të rreziqeve të disa kimikateve si TFA.