‘Dua drejtësi’: Viktimat e sulmeve kimike në Siri flasin lirshëm për herë të parë

Tawfiq Diam është emocional sepse është hera e parë që ai ka qenë në gjendje të flasë lirshëm për atë që i ndodhi familjes së tij në vitin 2018, në Douma në periferi të Ghoutas Lindore të Damaskut.

“Nëse do të kisha folur më parë, forcat e Bashar al-Assadit do të më kishin prerë gjuhën. Do të më kishin prerë fytin. Nuk na lejohej të flisnim për këtë” thotë ai.

Gruaja e Tawfiq itdhe katër fëmijët e tij nga tetë deri në 12 vjeç – Joudy, Mohammed, Ali dhe Qamar – u vranë në një sulm kimik më 7 prill 2018, raporton BBC, transmeton Klankosova.tv.

Organizata për Ndalimin e Armëve Kimike (OPCW), një mbikëqyrës global, tha në një raport vitin e kaluar se besonte se një helikopter i forcës ajrore siriane u nis nga baza ajrore aty pranë Dumayr dhe hodhi dy cilindra të verdhë të cilët goditën dy pallate, duke lëshuar gaz klori me koncentrim të lartë.

Tawfiq tha se familja e tij ndodhej jashtë shtëpisë së tij në katin e parë kur goditën bombat.

“Dëgjova një shpërthim dhe njerëzit bërtisnin në rrugë “kimike, kimikate”. Dola me vrap. Kishte një erë të keqe, pashë shkumë të verdhë që dilte nga goja e njerëzve. Fëmijët e mi nuk merrnin dot frymë, po ngulfateshin. Pashë njerëz të shtrirë në rrugë”, thotë ai.

OPCW thotë se të paktën 43 njerëz u vranë. Tawfiq thotë se kishte më shumë se 100 të vdekur.

“Edhe unë pothuajse vdiqa. Isha në spital për 10 ditë. Vetëm pesë ose gjashtë burra në këtë kompleks mbijetuan,” thotë ai.

Qeveria e Assadit mohoi të ketë përdorur ndonjëherë armë kimike. Dhe aleati i saj Rusia tha se sulmi në Douma ishte “i inskenuar”.

Ghouta Lindore ishte një nga zonat më të kontestuara për pesë vite të gjata gjatë luftës civile në Siri.

Në më shumë se një rast në Ghoutan Lindore, armët kimike – të ndaluara nga protokolli i Gjenevës dhe Konventa e Armëve Kimike – u përdorën për të sulmuar Doumën.

Forcat e Bashar al-Assadit pushtuan Doumën menjëherë pas sulmit me klor dhe historitë e viktimave nuk u dëgjuan kurrë plotësisht.

“Nuk kalon asnjë ditë që unë të mos mendoj për fëmijët e mi”, thotë Tawfiq.

Khalid Naseer thotë se vajza e tij e vogël Nour, djali i tij dyvjeçar Omar dhe gruaja e tij shtatzënë Fatima u vranë gjithashtu në sulmin e klorit të vitit 2018.

“Ata që u vranë ishin kryesisht fëmijë dhe gra”.

Në vitin 2013, raketa që përmbanin agjentin nervor sarin u gjuajtën në disa periferi të kontrolluara nga rebelët në Ghouta Lindore dhe Perëndimore, duke vrarë qindra njerëz. Ekspertët e OKB-së konfirmuan përdorimin e sarinit, por atyre nuk iu kërkua të fajësonin.

Assad mohoi që forcat e tij të kishin lëshuar raketat, por ai pranoi të nënshkruante Konventën e Armëve Kimike dhe të shkatërronte arsenalin e deklaruar kimik të Sirisë.

Midis 2013 dhe 2018, Human Rights Watch dokumentoi të paktën 85 sulme me armë kimike në Siri, duke akuzuar qeverinë siriane si përgjegjëse për shumicën e tyre.

Përveç Doumës në vitin 2018, Ekipi i Hetimit dhe Identifikimit të OPCW ka identifikuar ushtrinë siriane si autore të katër rasteve të tjera të përdorimit të armëve kimike në 2017 dhe 2018. Një mision i mëparshëm faktmbledhës, i cili nuk ishte i mandatuar për të identifikuar autorët, zbuloi se armët kimike janë përdorur në 20 raste.

“Ne duam hetime të reja për sulmin,” thotë Khalid. Ai thotë se dëshmia e dhënë nga shumë njerëz në misionin e gjetjes së fakteve të OPCW në vitin 2019 nuk ishte e besueshme.

Është një pretendim i vërtetuar nga Abdul Rahman Hijazi, një nga dëshmitarët okularë që dëshmoi përpara misionit, i cili thotë se u detyrua të jepte versionin e regjimit të ngjarjeve.

“Oficerët e inteligjencës më ndaluan dhe më thanë të gënjej. Më thanë të them që njerëzit janë vrarë për shkak të thithjes së pluhurit dhe jo kimikateve. Më kërcënuan se nëse nuk jam dakord, familja ime nuk do të jetë e sigurt. shtëpia ishte e rrethuar nga njerëzit e regjimit”, tha ai.

Një nga gjetjet në raportin e OPCW 2019 për Douma thotë: “Disa dëshmitarë deklaruan se shumë njerëz vdiqën në spital më 7 prill si rezultat i granatimeve të rënda dhe/ose mbytjes për shkak të thithjes së tymit dhe pluhurit”.

Abdul Rahman thotë se ai dhe familja e tij u shmangën nga komuniteti për vite pasi ai dha dëshminë. Ai e kishte të vështirë të gjente një punë.

Tani ai kërkon gjithashtu një hetim të ri.

“Dua që e vërteta të dalë në shesh. Unë nuk mund të fle. Unë dua drejtësi për çdo prind”/kk