Në Gaza dhe Liban, të gjitha krimet e luftës të kryera nga Ushtria Izraelite

Më 21 nëntor 2024, Gjykata Penale Ndërkombëtare (GJNP) lëshoi urdhra arresti për kryeministrin izraelit, Benjamin Netanyahu, dhe ish-ministrin e Mbrojtjes, Yoav Gallant, për “krime lufte” dhe “krime kundër njerëzimit”.

Dhjetë muaj më parë, në janar 2024, Gjykata e Drejtësisë Ndërkombëtare lëshoi një urdhër për të evidentuar një “rrezik të besueshëm të gjenocidit” të kryer nga Izraeli kundër popullsisë palestineze në Rripin e Gazës.

Kjo akuzë është mbështetur më pas nga disa organizata ndërkombëtare, përfshirë Komitetin e Posaçëm të Kombeve të Bashkuara që heton metodat e luftës izraelite.

Duke u nisur nga këto akuza, dhe ndërsa një armëpushim mes Hamasit dhe Izraelit ka hyrë në fuqi të dielën, gazeta prestigjioze “L’Orient-Le Jour” ka hartuar një listë jo përfundimtare të krimeve të kryera nga shteti hebre që nga 7 tetori 2023 në përplasjet e tij me Hamasin në Gaza (46 mijë e 913 të vdekur) dhe, në një masë më të vogël, me Hezbollahun në Liban (4 mijë e 47 të vdekur), të cilat përfshijnë shkelje të rënda të ligjit të luftës, i njohur ndryshe si ligji humanitar ndërkombëtar.

Zhvendosja e detyruar e palestinezëve dhe “pastrimi etnik”
Urdhërimi i zhvendosjes së popullsisë civile për arsye që lidhen me konfliktin dhe që nuk janë të nevojshme për sigurinë e personave të përfshirë ose për nevoja ushtarake të domosdoshme përbën krime lufte sipas Statutit të Romës që krijoi Gjykatën.
Ky traktat përcakton krimet ndërkombëtare që gjykata ka kompetencë të gjykojë, të cilat përfshijnë krimet e luftës, krimet kundër njerëzimit dhe krimin e gjenocidit.

Në Gaza, ushtria izraelite ka shkaktuar “zhvendosjen e detyruar” të 90 % të popullsisë në mënyrë “të qëllimshme”, “të përgjithshme” dhe “sistematike”, rezultat i një “politikë shtetërore”, sipas një raporti të Human Rights Watch (HRW) të publikuar më 14 nëntor.

Kjo OJQ, që shqyrtoi 184 urdhra evakuimi, flet madje për një “krim kundër njerëzimit”, duke arritur në përfundimin se: “Nuk ekzistojnë arsye ushtarake të domosdoshme që mund të justifikojnë në mënyrë të besueshme zhvendosjen masive të pothuajse tërë popullsisë së Gazës nga Izraeli, shpesh herë disa herë”.

Që në dhjetor 2023, HRW përfundoi në një raport se Izraeli po përdorte urinë si një armë lufte në Gaza, pasi “forcat izraelite bllokojnë qëllimisht furnizimet me ujë, ushqim dhe karburant”.

Në të njëjtën kohë, ata pengojnë qëllimisht ndihmën humanitare, rrafshojnë tokën bujqësore dhe privojnë popullsinë civile nga mallrat thelbësore për mbijetesën e tyre.

Uria është një nga metodat e përdorura nga Izraeli që e shtyu komitetin hetimor të OKB-së të ngrinte mundësinë e gjenocidit në Gaza nëntorin e kaluar.

“Mungesa e një korridori humanitar është përgjegjësi e Këshillit të Sigurimit, por vetë bllokada e Gazës synon të krijojë kushte çnjerëzore”, vëren Sarah Kay, duke theksuar qëllimin e Izraelit për të shkaktuar zi buke në Gaza.

“Përveç kësaj, janë sulmuar disa misione humanitare nga OJQ të ndryshme, si dhe vetë personeli i OKB-së”.

Ligji kundër UNRWA-s është manifestimi më i dukshëm i kësaj.

Në fund të tetorit 2024, Knesset miratoi një projekt-ligj që ndalon aktivitetet e agjencisë së OKB-së për refugjatët palestinezë në Izrael, edhe pse rreth 2 milionë banorë të Gazës varen nga aktivitetet e institucionit.

Tortura dhe përdhunimi i të burgosurve palestinezë
Të burgosurit e luftës do të mbrohen gjithashtu në çdo kohë, veçanërisht kundër çdo akti dhune ose frikësimi, kundër fyerjeve dhe kuriozitetit publik, sipas Konventës së Tretë të Gjenevës në lidhje me të burgosurit e luftës.
Teksti parashikon gjithashtu se ata kanë “të drejtën të gjykohen rregullisht dhe në mënyrë të paanshme.

Të burgosurit civilë, nga ana tjetër, kanë të drejtën e mbrojtjes që u ofrohet atyre si civilë. Ka shumë raste që tregojnë se Izraeli po shkel këto klauzola të ndryshme.

Në burgjet izraelite, OJQ-ja izraelite B’tselem raportoi gushtin e kaluar një “politikë sistematike të keqtrajtimit dhe torturës” kundër të burgosurve palestinezë, pasi kishte mbledhur 55 dëshmi nga një duzinë institucionesh vuajtjesh ushtarake dhe civile.

Burgu ushtarak Sde Teiman në shkretëtirën e Negevit është bërë simbol i këtij sistemi abuzimi.

Rreth 10 mijë të burgosur të Gazës, gjysma e të cilëve të burgosur administrativë pa akuza apo gjyq, u mbajtën atje që nga gushti.

Sipas një raporti të Komisionit Hetimor të OKB-së për Territoret Palestineze, të burgosurit janë të prangosur gjatë gjithë ditës, duke shkaktuar disa infeksione që kanë çuar në amputim të gjymtyrëve.

Raporti i OKB-së citon rastin e Adnan el-Bursh, një kirurg i njohur nga Gaza, trupi i të cilit u pa nga një dëshmitar si i mbuluar me mavijosje dhe duke u ankuar për dhimbje pak para vdekjes së tij.

Një hetim nga kanali britanik “Sky News” zbuloi në nëntor se ai ishte torturuar deri në vdekje, ndoshta përdhunuar.

Sipas hetimit të OKB-së, kanë ndodhur përdhunime me “sondë elektrike për të shkaktuar djegie në anus dhe futje të objekteve, si shkopinj, fshesa dhe perime”.

Nëntë ushtarë izraelitë u arrestuan përkohësisht në korrik, pas publikimit të një videoje që tregon përdhunimin brutal të një të burgosuri palestinez, i cili më pas iu desh t’i nënshtrohej një operacioni në zorrë, ku jeta e tij ishte në rrezik.

Civilët u shënjestruan qëllimisht
Kryerja e qëllimshme e sulmeve kundër popullatës civile në përgjithësi ose kundër civilëve individualë që nuk marrin pjesë drejtpërdrejt në armiqësi konsiderohet një krim lufte sipas Statutit të Romës.
Përtej bombardimeve pa dallim, ushtria izraelite akuzohet për vrasjen e qëllimshme të civilëve të Gazës.

Në mediat ndërkombëtare janë raportuar video të shumta të njerëzve të paarmatosur duke ikur, ose ndonjëherë të plagosur në tokë, të ekzekutuar nga të shtënat izraelite.

Majin e kaluar, Amnesty International publikoi një hetim që përmbante “prova se forcat izraelite kanë kryer krime lufte, duke përfshirë sulme të drejtpërdrejta ndaj civilëve dhe sulme pa dallim, si dhe sulme të tjera të paligjshme dhe ndëshkime kolektive të popullatës civile”.

Hetimi u përqendrua në tre sulme që vranë 44 njerëz në prill të vitit 2024 në Rafah dhe el-Maghazi, pa “asnjë provë se kishte objektiva ushtarakë brenda ose rreth vendeve të shënjestruara nga ushtria izraelite”.

Guy Zaken, një bashkë-pilot i një tanku të vendosur në Gaza, i tha një komiteti parlamentar të Knesset në qershor se ushtarëve u është dashur vazhdimisht të “shtypnin” palestinezët, “të vdekur apo të gjallë, me qindra”.

Të konsideruar nga ligji ndërkombëtar si civilë, 166 gazetarë kanë humbur jetën në konfliktet në Lindjen e Mesme që nga 7 tetori, duke përfshirë 158 palestinezë, gjashtë libanezë dhe dy izraelitë, sipas Komitetit për Mbrojtjen e Gazetarëve (CPJ).

Organizata e quan atë “periudha më vdekjeprurëse për gazetarët” që kur filloi mbledhjen e të dhënave në 1992.

Gaza, “një varrezë për fëmijë”
Në rast konflikti të armatosur, fëmija përfiton nga mbrojtja e përgjithshme që u jepet civilëve që nuk marrin pjesë në armiqësi.
Duke pasur parasysh “vulnerabilitetin e veçantë të fëmijëve”, Konventat e Gjenevës parashikojnë një regjim të veçantë mbrojtjeje për ta, duke përfshirë në veçanti garantimin e qasjes në shëndetësi dhe arsim. Edhe kur merr pjesë në armiqësi, fëmija nuk e humb këtë nevojë.

“Një varrezë për fëmijë”.

Kështu e përshkroi Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres, konfliktin në Gaza në nëntor 2023.

Fëmijët dhe gratë përfaqësojnë 70 % të viktimave të kësaj lufte, sipas OKB-së.

Në disa raste, thuhet se fëmijët ishin shënjestruar qëllimisht nga ushtria izraelite.

Më 9 tetor 2024, New York Times botoi një shkrim nga një kirurg amerikan që operoi në Khan Younis, duke raportuar një numër veçanërisht të lartë të fëmijëve që mbërritën me një plumb të vetëm në kafkë, qafë ose kraharorin e majtë, duke treguar punën e snajperëve. Shumica prej tyre janë të vdekur.

Duke dëshmuar para Parlamentit të Londrës, kirurgu britanik në pension, Nizam Mamode, i cili punoi si vullnetar në Spitalin Nasser gushtin dhe shtatorin e kaluar, raportoi dronët izraelitë që synonin fëmijët e plagosur pas bombardimeve.

Shkatërrimi në Gaza dhe shkatërrimi i infrastrukturës civile në Liban
Sulmimi i objekteve civile është një shkelje e së drejtës zakonore ndërkombëtare, e renditur si një krim lufte në Statutin e Gjykatës Penale Ndërkombëtare, përveç nëse një shkatërrim i tillë kërkohet në mënyrë imperative nga domosdoshmëria e konfliktit.
E njëjta gjë vlen edhe për “sulmin e personelit mjekësor ose fetar ose pronës”, që gjithashtu i referohet shkeljes së Konventës IV të Gjenevës.

Duke argumentuar se prania e luftëtarëve justifikonte operacionet, Izraeli rrallëherë ka ofruar prova që demonstrojnë domosdoshmërinë e synimit të infrastrukturës civile.

Një numër i konsiderueshëm fotosh dhe videosh që vetë ushtarët izraelitë kanë publikuar në mediat sociale tregojnë se si ata hedhin në erë një ndërtesë ose u vënë flakën orendive të banorëve të Gazës, të detyruar në mërgim.

Në Gaza, rreth 227 mijë 591 shtëpi u dëmtuan ose u shkatërruan, si dhe 68 për qind e rrjetit rrugor të enklavës, sipas dy analizave nga Qendra Satelitore e Kombeve të Bashkuara (UNosat) të botuara në shtator.

Që nga 25 shtatori, gati 60 % e ndërtesave tashmë ishin prekur ose shkatërruar, sipas një analize satelitore nga Universiteti Shtetëror i Oregonit dhe Qendra e Diplomuar CUNY.

“Izraeli shënjestroi çdo element të jetës civile” në Gaza, përfundon Forensic Architecture në raportin e saj A Hartography of Genocide (827 faqe), botuar në tetor, i cili liston 425 shkolla dhe universitete dhe 273 ndërtesa fetare të synuara.

Izraeli ka shënjestruar edhe infrastruktura të tjera jetike.

Sipas një hetimi të France Télévisions bazuar në imazhet satelitore dhe të publikuar tetorin e kaluar, 69 % e instalimeve të ujit të Gazës, duke përfshirë puset dhe impiantet e shkripëzimit dhe trajtimin e ujërave të zeza, tani janë shkatërruar plotësisht.

Vetëm 16 nga 36 spitalet e Gazës janë pjesërisht funksionale, vuri në dukje Organizata Botërore e Shëndetësisë në fund të dhjetorit.

Pretendimet për praninë e luftëtarëve të Hamasit në spitalet e Gazës janë “ekzagjeruar jashtëzakonisht”, tha Andrew Cayley, një nga prokurorët e ICC-së.

Në Liban, 55 spitale u dëmtuan gjatë vitit të kaluar.

Sulmet izraelite kanë paralizuar 15 prej tyre, sipas Ministrisë libaneze të Shëndetësisë.

Duke pretenduar se ndërtesat atje po përdoreshin për qëllime ushtarake nga Hezbollahu, ushtria izraelite bombardoi gjithashtu 37 fshatra pranë kufirit, sipas një raporti nga fillimi i nëntorit.

Megjithatë, shkatërrimi vazhdoi pavarësisht shpalljes së një armëpushimi më 27 nëntor, veçanërisht në Libanin e Jugut.

Në Naqoura, shkalla e shkatërrimit të komunës ka arritur në 70 % të sipërfaqes së saj, krahasuar me 35 % përpara armëpushimit, sipas kryebashkiakut, Abbas Awada.

Sulmet ndaj personelit të OKB-së
Sulmimi i personave ose objekteve të angazhuar në një mision ndihme humanitare ose paqeruajtëse në përputhje me Kartën e Kombeve të Bashkuara është renditur si krim lufte në Statutin e Romës.
Në vitin 2020, Këshilli i Sigurimit i OKB-së miratoi një rezolutë që thoshte se “të gjitha aktet e dhunës që synojnë personelin paqeruajtës të Kombeve të Bashkuara mund të përbëjnë krime lufte”.

Në Gaza, 369 punonjës të ndihmave janë vrarë që nga 7 tetori 2023, sipas një raporti të publikuar më 8 janar nga Zyra e OKB-së për Koordinimin e Çështjeve Humanitare (OCHA).

Shumica (263) ishin pjesë e Agjencisë së Kombeve të Bashkuara për Ndihmën dhe Punën për Refugjatët Palestinë në Lindjen e Afërt (UNRWA), të cilën Izraeli e akuzon se është infiltruar rëndë nga Hamasi, diçka që OKB-ja e mohon.

Në shkurt 2024, një raport i inteligjencës amerikane hodhi dyshime mbi këto pretendime, duke shtuar se Izraeli nuk kishte ndarë asnjë informacion apo provë për këtë çështje me Shtetet e Bashkuara.

Në Libanin jugor, forcat izraelite u përleshën me paqeruajtësit e OKB-së.

Më 10 tetor 2024, pas ofensivës tokësore, ushtria izraelite qëlloi mbi një kullë vëzhgimi të selisë së paqeruajtësve të OKB-së në Naqoura, duke plagosur dy ushtarë.

Tre ditë më vonë, dy tanke izraelite depërtuan në portën e një baze UNIFIL dhe hynë në një kompleks të OKB-së, duke plagosur 15 persona.

Sipas Izraelit, operacioni kishte për qëllim evakuimin e të plagosurve.

UNIFIL akuzoi trupat izraelite se “në mënyrë të përsëritur” dhe “qëllimisht” qëllonin mbi pozicionet e saj.

Benjamin Netanyahu, nga ana e tij, e mohoi këtë, duke deklaruar vazhdimisht se UNIFIL “nuk ishte një objektiv”. /albanianpost.com/