Pse është i rëndësishëm patriotizmi në Kosovë

Mr.Ali Hertica

Kosova ka një ndërgjegje të fortë kombëtare, por në të njëjtën kohë po lufton me një krizë identiteti. Shumë njerëz mendojnë se themeli i demokracisë sonë, historia se kush jemi “ne”, është nën presion. Arsyet për këtë janë të shumta: globalizimi i ekonomisë, e cila është shkëputur gjithnjë e më shumë nga komunitetet lokale që i siguruan asaj korniza morale dhe institucionale; zbërthimi i modeleve tradicionale të roleve dhe lidhjeve që mbështesin identitetin; si dhe vendosja e grupeve të mëdha të njerëzve me kultura, vlera, besime dhe besnikëri të ndryshme, për të cilët nuk është gjithmonë e qartë se deri në çfarë mase duan të bashkohen me ‘ne’ – ndërsa njerëzit që janë në krye janë në radhë të parë. ende duke luftuar për të gjetur gjuhën dhe mënyrën e duhur për të adresuar pyetjet që ngre kjo, apo edhe për të dhënë përshtypjen e ndjekjes së një axhende globale të shkëputur nga ‘ne’ me interesa të tjera. A mund të luajë një rol unifikues shfaqja e patriotizmit modest në këtë? Pyetja që gjithashtu duhet t’i bëjmë vetes është se çfarë ndodh nëse e lini çështjen më tej majtas (ose djathtas ekstreme) dhe cilat janë alternativat. Si mund t’u drejtohemi formave të shëndosha të patriotizmit pa lëshuar ato të gabuara? Madje, ose më mirë veçanërisht, ata që mendojnë se lutja për patriotizëm sjell rreziqe, duhet t’i bëjnë vetes këtë pyetje.
Por shpeshherë edhe lutjet e kujdesshme për një rivlerësim të identitetit kombëtar duket se shihen shpejt si bezdi e vogël, kapitullim ndaj populistit, një hap prapa apo edhe një shpat i rrëshqitshëm drejt urrejtjes, dhunës dhe përjashtimit. Kushdo që e mbron këtë është një “i mjerueshëm”, ose dikush që po i peshkon për përfitime elektorale. Disa njerëz e kthejnë hundën lart për këtë, të rehatshëm në mendimin se janë në anën e duhur të historisë. Por ngritja e hundës rrallëherë është një përgjigje e arsyeshme dhe asnjëherë një përgjigje kristiandemokrate, dhe dëshira për një histori pozitive se kush jemi ne nuk është as për të ardhur keq.
Patriotizmi dhe identiteti
Për të ecur përpara në jetë, njerëzit ndjekin ambiciet dhe interesat e tyre, por duke e bërë këtë ata duhet të bashkëpunojnë vazhdimisht në mënyra që kufizojnë edhe atë ndjekje, përndryshe bëhet një kaos që nuk i sjell dobi askujt. Një shoqëri mund të lulëzojë vetëm nëse anëtarët e saj janë të përkushtuar për të mirën e përbashkët, janë të përgatitur të bëjnë sakrificat që kjo kërkon gjithmonë dhe mund ta përjetojnë këtë si kuptimplotë ndërkohë. Kjo është e mundur, veçanërisht nëse mendojnë se në këtë mënyrë po ruajnë diçka që e duan dhe që mendojnë se ia vlen; me pak fjalë, nëse ka ndonjë formë dashurie të përfshirë.Dashuria është një forcë afirmuese dhe ngritëse: ajo ngarkon vendet neutrale dhe aktivitetet e zakonshme me një kuptim të veçantë dhe moral.
Dashuria është një forcë afirmuese dhe ngritëse: ajo ngarkon vendet neutrale dhe aktivitetet e zakonshme me një kuptim të veçantë dhe moral. Shumica e njerëzve të arsyeshëm që kanë menduar për të gjatë mijëvjeçarëve të kaluar e kanë parë që patriotizmi si një përkushtim i guximshëm ndaj komunitetit të dikujt është një ide jashtëzakonisht e mirë. Tendenca për të qenë “i pjesshëm” ndaj rajonit, grupit ose vendit të vet ndihmon për të luftuar prirjen po aq të natyrshme drejt egoizmit dhe për të pajtuar interesat konfliktuale të individit dhe kolektivit. Patriotizmi si mision politikNdoshta shtatëdhjetë vjet më parë ishte e rëndësishme të çmontoheshin identitetet dhe besnikëritë e ‘forta’, të ngrejë sërish kokën është shumë më i vogël se ai i një vakumi solidariteti që lind nëse neglizhojmë dëshirën e shëndetshme për komunitetin. Zemrat tona janë krijuar për dashurinë dhe ajo që duam na formon. Nëse nuk ushqehet patriotizmi i shëndetshëm, ai impuls nuk do të vdesë si një vdekje e heshtur, por do të shndërrohet në një variant shkatërrues të tij, ose do t’i hapë rrugën kërcënimeve më të mëdha shpirtërore të kohës sonë: plogështisë dhe egoizmit. Ajo që nevojitet tani është të formulohet një histori e re, gjithëpërfshirëse për “kush jemi ne”, e cila është e aksesueshme për njerëzit vendas dhe jo vendas, të rinj dhe të vjetër, të pasur dhe të varfër, me arsim të lartë dhe me arsim të ulët. Kjo është një detyrë par excellence për qdo parti poltike dhe lider pasi demokracia e tradicionalisht ka pasur një ndjenjë të fortë të natyrës historike të politikës dhe identitetit, ndërsa liberalizmi dhe socializmi janë shumë më të shqetësuar me parime abstrakte sesa me komunitete konkrete.