Qeveria dhe punëdhënësit bashkë kundër shportës sindikale

Duke filluar nga viti 2011, Enti Shtetëror i Statistikave ka ndërprerë llogaritjen e shportës së konsumit sipas kritereve të mëparshme dhe ka kryer Anketën për të Ardhurat dhe Kushtet e Jetesës, e cila, sipas statistikës, ishte plotësisht e harmonizuar sipas rekomandimeve të Eurostatit. Më 24 shkurt 2011, Sindikatat e Maqedonisë prezantoi Shportën Minimale të Sindikatave. Sipas pikëpamjeve sindikale , Shporta Minimale Sindikale është një model më realist për llogaritjen e kostos së jetesës.

Së fundmi, pas kontestimit javën e kaluar të Metodologjisë nga Qeveria dhe kryeministri Hristijan Mickoski, ajo të hënën është kontestuar edhe nga punëdhënësit, të cilët kanë kërkuar që kjo përllogaritje të bëhet nga një institucion i pavarur nën mbikëqyrjen e shtetit. Ata akuzuan Sindikatën se ka llogaritur një shportë që ishte dy herë më e madhe se ajo reale. 15 vite më parë, nëse bëhet krahasimi me pagën mesatare neto të paguar për dhjetor 2010, prej 20.633 denarë, atëherë paga mesatare mbulonte 70 për qind të pagës minimale të Sindikatës. Kjo do të thoshte se të paktën 42 për qind më shumë para nevojiten për një jetë normale. Megjithatë, vetëm 9.1 për qind e të punësuarve atëherë kishin paga më të larta se 20.000 denarë dhe 2.3 për qind kishin paga më të larta se 30.000 denarë.

Tani edhe dy paga minimale prej 22 mijë denarë nuk mbulojnë shportën sindikale prej mbi 60 mijë denarë, ndërsa shumica e të punësuarve janë shumë larg pagës mesatare prej 42 mijë denarë, apo shumica pranojnë shumë më pak.

Së shpejti, Sindikatat, Enti Shtetëror i Statistikave, Organizata e Konsumatorëve, si dhe Ministritë e Ekonomisë dhe Financave do të krijojnë së bashku një shportë zyrtare të konsumatorit,.Kjo ndër të tjerash është epilogu i seancës së fundit të Komisionit Ekonomik dhe Këshilli Social. Kryetarja e Organizatës së Punëdhënësve, Vladanka Trajkoska, paralajmëroi se në seancën e radhës të Këshillit , sipas të gjitha gjasave do të formohet organi që do të përcaktojë shportën zyrtare të konsumatorit. Njëherësh Sindikatat do të vazhdojë të llogarisin shportën minimale.

Kryetari i Sindikatave, Sllobodan Trendafilov, mendon se është mirë që të kemi një organ të pavarur që do të ofrojë kalkulime të ndryshme. Ai krijimin e një shporte zyrtare të konsumatorit e sheh si një përpjekje për të minimizuar sindikatat, si dhe një përpjekje për të parandaluar rritjen e pagave (paga minimale dhe të tjera). Për më tepër sipas tij, do të diskutohet nëse Lidhja e Sindikatave do të marrë pjesë në organin e pavarur që do të krijojë shportën zyrtare.

Sipas Trendafilov, shporta minimale e sindikatës pasqyron nevojat reale të një familjeje katër anëtarësh dhe ato janë në dispozicion të shtetit, nëse është e nevojshme, për të transferuar një pjesë të njohurive të tij në lidhje me llogaritjet. Trendafilov përkujtoi se shporta e Entit Shtetëror të Statistikës përfshin rreth 230 produkte që janë “shumë më joreale”, si ananasi, luleshtrydhet, arra, bajamet,… ndërsa sindikatat qëndrojnë në ato të domosdoshme si pemë sezonale , pije të gazuara dhe lëngje pemësh hamburger për fëmijë…

“Sindikatat do të vazhdojnë të llogarisë shportën minimale e cila ka rezultuar të jetë e vetmja e dhënë relevante. Nëse gabimi është se përfshin fruta të stinës, një lëng të gazuar dhe një të trashë, apo hamburger për fëmijët, atëherë ata mund të bëjnë lirisht një metodologji të re dhe një llogaritje të re. Ndoshta të gjithë duan të bëhen anëtarë të sindikatës. Ajo që kritikohet në shportën tonë është minimalisht e llogaritur, si 25 gramë qershi që mund t’i ndajmë me familjen tonë sot, një gotë Coca-Cola dhe një gotë lëng portokalli. Me 730 denarë gjatë ditës nuk mund të blesh as katër burekë e katër kosa, e lëre më mëngjes, drekë, darkë. Por, më lejoni t’ju kujtoj, edhe sot, statistikat llogaritin në shportën e tyre afro 230 produkte që janë shumë më joreale: ananasi, luleshtrydhet, arra, bajamet… Ajo që Sindikata ka bërë që nga viti 2010 ka qenë dhe do të kritikohet nga të gjitha qeveritë, por nëse sapo bisedimet kalojnë nga një fazë diskutimi dhe idesh në një fazë ku ato do të na dëshmojnë se ne mund të mbijetojmë me shumë më pak, mund të na duhet të llogarisim një shportë mesatare që do të jetë mbi 2000 euro, e cila do të reflektojnë nevoja reale, jo minimale, vetëm se kjo nuk do t’i pëlqejë as qeverisë dhe as punëdhënësve”, tha Trendafilov.

Edhe LSM si të gjitha sindikatat në rajon dhe Evropë, llogarit shporta të tilla për të treguar se ku duhet të lëvizin politikat e qeverisë dhe të punëdhënësve për të rritur pagat. U diskutua për shportën minimale të sindikatës, por u zyrtarizua se do të kishte një shportë zyrtare të konsumit.

“Ne besojmë se do të jetë zyrtare dhe institucionale, do të përcaktojë të gjitha pikat dhe do të marrë parasysh të gjithë elementët konsumatorë që lidhen me një shportë. Ne të gjithë aspirojmë BE-në dhe ajo që hulumtuam ishte se Komisioni Evropian nuk ka një direktivë për shportën e konsumatorit. Çdo vend i rajonit dhe i BE-së ka një sindikatë dhe një shportë të formuar nga institucionet, dhe ato ndryshojnë në mënyrë drastike, ku sindikata është edhe dy herë më e madhe. Këto janë vendime politike dhe elemente që sindikata i përdor për përfitimet e veta dhe është metoda e tyre e presionit”, tha numri një i punëdhënësve Trajkoska. Sipas saj, nuk është pranuar propozimi që Qeveria të subvencionojë një pjesë të kontributeve sociale për rritjen e pagave. Pritet që dialogu për rritjen e pagës minimale do të vazhdojë. Punëtorët kërkojnë që punëdhënësit të heqin dorë nga një pjesë e fitimeve, ndërsa bizneset kërkojnë që shteti të mbulojë shpenzimet e një pjese të të ardhurave të tyre. (koha.mk)