BE duhet të veprojë me sanksione ndaj Serbisë – Tash është koha për të ndaluar përçarjen e rajonit!

Qani Shabani

Në një moment kyç për stabilitetin e Ballkanit, Bashkimi Evropian ka një mundësi të artë, por po e humb atë për shkak të hezitimeve dhe mungesës së veprimit të qëndrueshëm ndaj Serbisë. Politika e deritanishme e BE-së ndaj Beogradit ka qenë një kombinim i premtimeve dhe paralajmërimeve të pambrojtura që nuk kanë sjellë ndonjë efekt të prekshëm në ndalimin e agresionit të vazhdueshëm politik dhe ushtarak të Serbisë ndaj Kosovës dhe shteteve të tjera të rajonit. Kjo heshtje e BE-së ka kontribuar drejtpërdrejt në përkeqësimin e sigurisë, që shpesh ka pasur pasoja tragjike për popujt e këtyre shteteve.

Serbia, duke vazhduar të sfidojë normat ndërkombëtare dhe t’i injorojë vendimet e gjykatave ndërkombëtare, ka krijuar një situatë të rrezikshme për paqen dhe stabilitetin rajonal. Ajo vazhdon të mbajë një qëndrim të ashpër ndaj Kosovës, duke mos njohur ende pavarësinë e saj, ndërsa përkrah forcat që promovojnë destabilizimin e shteteve të tjera të Ballkanit. Në këto kushte, Bashkimi Evropian ka ardhur koha të kalojë nga fjalët tek veprimet konkrete dhe të ndërmarrë sanksione të forta ndaj Serbisë për të detyruar këtë shtet të ndryshojë politikën e tij destabilizuese.

Sanksionet janë një mjet presioni politik që mund të ushtrohet me efikasitet në këtë situatë. BE, që ka vënë sanksione ndaj shtetesh të tjera, ka të gjithë mundësinë për të zbatuar një të tillë edhe ndaj Serbisë, për të siguruar që Beogradi të ndalë veprimet e tij që çojnë në destabilizimin e Kosovës dhe rajonit. Sanksionet duhet të jenë të drejtpërdrejta dhe të qarta: ato mund të përfshijnë ndalimin e financimeve dhe investimeve të BE-së, ndërprerjen e marrëveshjeve dhe lidhjeve diplomatike dhe kufizimin e lëvizjeve të zyrtarëve serbë në terrenin ndërkombëtar.

Serbia ka pasur mundësi të mjaftueshme për të dëshmuar angazhimin e saj për paqen dhe stabilitetin në rajon, por ajo vazhdon të jetë e angazhuar në përpjekjet për të minuar marrëveshjet e arritura me Kosovën dhe për të sabotuar çdo mundësi për arritjen e një marrëveshje afatgjatë. Politika e Beogradit ka qenë në thelb një pengesë për integrimin e Kosovës në struktura ndërkombëtare dhe për zhvillimin e paqes mes popujve të rajonit.

Në këtë kontekst, analisti Qani Shabani thekson se: “Bashkimi Evropian nuk mund të vazhdojë të mbyllë sytë para agresioneve të Serbisë ndaj paqes në rajon. Sanksionet janë mënyra më e fortë dhe më e drejtpërdrejtë për të ndaluar një politikë që ka bërë shumë dëm në stabilitetin e Ballkanit.” Sanksionet duhet të jenë të drejtuara jo vetëm kundër institucioneve shtetërore, por edhe kundër çdo aktori të cilët mbështesin politikën destabilizuese të Serbisë në rajon.

Përtej kërkesës për sanksione, është e nevojshme që BE të angazhohet në një politikë më të qartë dhe të qëndrueshme që do të mbrojë integritetin e shteteve të Ballkanit, duke i dhënë përparësi demokracisë dhe drejtësisë. BE duhet të vendosë një linjë të fortë ndaj Beogradit dhe të ndërmarrë veprime që do të dërgojnë një mesazh të fuqishëm për të gjithë rajonin, duke e bërë të qartë se Serbia nuk mund të manipulojë me proceset e integrimit dhe të ruajë një politikë të papërgjegjshme ndaj të drejtat e njeriut dhe stabilitetit të rajonit.

Mungesa e veprimeve të BE-së do të shfaqë një imazh të pafuqisë dhe jo vetëm që do të minojë besimin në institucionet ndërkombëtare, por gjithashtu do të inkurajojë akte të tjera destabilizuese në të ardhmen. Pa një qëndrim të vendosur dhe një ndërhyrje të qartë, Serbia mund të vazhdojë me veprimet e saj provokative pa frikë nga ndëshkimi.

Sanksionet ndaj Serbisë janë jo vetëm një mjet për të shpërndarë drejtësinë, por një investim për një Ballkan të qëndrueshëm dhe paqësor. Ato janë një mundësi për të detyruar Serbinë të respektojë të drejtat e shqiptarëve të Kosovës dhe për të krijuar një klimë të re të bashkëpunimit mes shteteve të rajonit. Tash është koha për të vepruar – BE nuk mund të presë më!