LASHKOSKA: Komuna Gjorçe Petrov shembull i mirë i bashkëpunimit dhe aplikimit ndërkufitar të zgjidhjeve inteligjente në interes të mjedisit dhe qytetarëve

Shkup, 29.04.2025. Zëvendësministrja në detyrë e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor, Ane Lashkoska, sot mori pjesë në ngjarjen në të cilën u prezantuan rezultatet e arritura dhe pajisjet e projektit iu dorëzuan zyrtarisht komunës së Gjorce Petrov në kuadër të projektit ndërkufitar “Sistem inteligjent për zbulimin e hershëm të përmbytjeve dhe monitorimin e mbeturinave në pellgun e lumit Lepenec”.

Projekti financohet përmes Programit të Bashkëpunimit Ndërkufitar IPA III midis Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut 2021-2027 dhe zbatohet nga Komuna e Hanit të Elezit nga Kosova, e mbështetur nga Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës së Kosovës, dhe në bashkëpunim me Komunën e Gjorce Petrov, Drejtorinë për Mbrojtje dhe Shpëtim dhe Institutin Ndërkombëtar për Zhvillim dhe Kërkim “Dr. Jugoslav Açkoski” – Shkup.

“I përshëndes përpjekjet e dy komunave ndërkufitare – Gjorce Petrov nga Maqedonia dhe Hani i Elezit nga Kosova, të cilat po e zbatojnë bashkërisht këtë projekt për të zhvilluar një sistem inteligjent për zbulimin e hershëm të përmbytjeve dhe monitorimin e mbeturinave në lumin Lepenec. Menaxhimi i qëndrueshëm i ujërave të Lepencit, si një e mirë e përbashkët natyrore, përshtatja dhe zbutja ndaj ndryshimeve klimatike dhe parandalimi dhe menaxhimi i rreziqeve dhe përmbytjeve në këtë zonë të pellgut është me rëndësi të veçantë jo vetëm për mjedisin, por edhe për mbrojtjen e jetës së popullsisë dhe zhvillimin socio-ekonomik”, tha Lashkoska, duke shtuar se për Ministrinë e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor shembuj të tillë pozitivë të menaxhimit të qëndrueshëm të rrjedhave ujore dhe pellgjeve të lumenjve janë me rëndësi të madhe dhe se ato duhet të shumëfishojnë qasjet moderne dhe zgjidhjet inteligjente në interes të mjedisit.

Si pjesë e ndërhyrjeve të projektit, në Gjorçe Petrov po instalohen dy kamera moderne me sensorë, qëllimi kryesor i të cilave është zbulimi i hedhjes së paautorizuar të mbeturinave në pikat kritike përgjatë lumit dhe zonave të tjera publike.

Përveç kësaj, është instaluar një sensor për të matur nivelin e ujit të lumit Lepencë, i cili do të monitorojë ndryshimet në nivelin e ujit në kohë reale dhe është një mjet kyç për zbulimin e hershëm të përmbytjeve të mundshme, gjë që lejon reagimin në kohë nga institucionet dhe mbrojtje më të mirë të popullsisë dhe infrastrukturës.

Për të përmirësuar më tej monitorimin dhe qasjen në vendet e vështira për t’u arritur, janë siguruar dy dronë që do të përdoren për mbikëqyrje ajrore. Ato do të mundësojnë regjistrimin dhe monitorimin e një zone më të gjerë, gjë që do të përmirësojë shpejtësinë dhe saktësinë e mbledhjes së të dhënave mbi gjendjen e tokës – veçanërisht në zonat ku ekziston rreziku i përmbytjeve ose shfaqen deponi të paligjshme.

Gjithashtu, në periudhën e ardhshme është planifikuar furnizimi i një kamioni të specializuar për mbeturina, i cili do të përdoret për largimin e mbeturinave, ndërhyrjet në terren dhe mbështetje logjistike në rastet e fatkeqësive natyrore ose incidenteve ekologjike. Me këtë automjet, shërbimet e komunave do të fitojnë lëvizshmëri dhe gatishmëri operative më të madhe për të zgjidhur problemet ekologjike.

Për të përmirësuar më tej monitorimin dhe qasjen në vendet e vështira për t’u arritur, janë siguruar dy dronë që do të përdoren për mbikëqyrje ajrore. Ato do të mundësojnë regjistrimin dhe monitorimin e një zone më të gjerë, gjë që do të përmirësojë shpejtësinë dhe saktësinë e mbledhjes së të dhënave mbi gjendjen e tokës – veçanërisht në zonat ku ekziston rreziku i përmbytjeve ose shfaqen deponi të paligjshme.

Aktivitetet janë pjesë e një iniciative më të gjerë ndërkufitare për të krijuar një sistem të integruar dhe të qëndrueshëm për mbrojtjen e pellgut të lumit Lepencë, me qëllim tejkalimin e sfidave ekologjike afatgjate përmes një qasje inovative dhe bashkëpunuese dhe ndërtimin e një të ardhmeje më të sigurt dhe më të shëndetshme për qytetarët në të dyja anët e kufirit.

Në këtë aktivitet morën pjesë edhe kryetarët e komunave të Gjorgje Petrovit Aleksandar Stojkoski dhe të komunës së Hanit të Elezit Mehmet Balazi, drejtori i Drejtorisë për Mbrojtje dhe Shpëtim Xhevat Selami, Dr. Jugoslav Achkoski nga Instituti Ndërkombëtar për Zhvillim dhe Kërkim “Dr. Jugoslav Achkoski” – Shkup, si dhe përfaqësues të njësisë së projektit.

Në këtë ngjarje morën pjesë edhe kryetarët e komunave të Gjorgje Petrovit Aleksandar Stojkoski dhe i komunës së Hanit të Elezit Mehmet Ballazi, Zv. Drejtor i Drejtorisë për Mbrojtje dhe Shpëtim Kashmir Saliu, Dr. Jugosllav Açkoski nga Instituti Ndërkombëtar për Zhvillim dhe Kërkim “Dr. Jugosllav Açkoski” – Shkup, si dhe përfaqësues të njësisë së projektit.