Mickoski: Është koha për një shtet ku do të lindin më shumë fëmijë, të rinjtë do të lidhin martesa, ndërsa ata që janë në mërgatë të kthehen

Në politikë shumë shpesh flasim për krizat që i shohim. Për ato që vijnë me lajme dramatike, me protesta, me tronditje ekonomike.

Por sot do të flasim për një krizë ndryshe. Për një krizë të qetë, afatgjatë, sistematike dhe globale, e ajo është recesioni demografik.

Ky nuk është problem vetëm i Maqedonisë. Kjo është sfidë e gjithë Evropës, madje edhe më gjerë, do të thoja.
Gjermania, Italia, Bullgaria, Japonia, Koreja e Jugut – të gjitha këto shtete tashmë prej kohësh përballen me të njëjtën gjë:

Lindin gjithnjë e më pak fëmijë, popullsia plaket, ndërsa të rinjtë gjithnjë e më shpesh kërkojnë një jetë më të mirë jashtë kufijve.

As ne nuk jemi përjashtim.
Por gjendja jonë është e veçantë. Sepse ndërsa disa shtete e shohin këtë dukuri si trend, tek ne është alarm.
Ky problem nga qeveritë e mëparshme është vendosur nën qilim dhe nuk është trajtuar si kërcënim serioz.
Faktet janë të qarta:
      •     Në vitin 2024, kanë lindur 16.061 fëmijë, ndërsa kanë vdekur 20.201 persona. Kjo është një rënie natyrore prej 4.140 njerëz për vetëm një vit;
      •     Në katër vitet e fundit kemi humbur më shumë se 33.000 banorë – sikur të ishte zhdukur një qytet sa Kavadari apo Kërçova;
      •     Norma e natalitetit ka rënë nga 12,5 ‰ në vitin 2010 në vetëm 8,8‰ në vitin 2024;
      •     Në shumë komuna dhe fshatra tashmë nuk ka as klasa të para;
      •     Gjithnjë e më shumë njerëz jetojnë vetëm. Lidhin gjithnjë e më pak martesa, lindin gjithnjë e më pak fëmijë.

Këto nuk janë vetëm shifra. Kjo është një heshtje që përhapet.

E kur themi se “i rrënuan themelet”, nuk mendonim vetëm për korrupsionin, për projektet e ndaluara, për institucionet jofunksionale të qeverisë së kaluar.

Mendonim edhe për këtë. Për rrënimin e familjes. Për humbjen e aedhmërisë. Për mërgimin si opsion të vetëm.
Prandaj sot themi me zë të lartë:

Kjo Qeveri nuk e hesht problemin. E emërton. E pranon. Dhe lufton me të.

Por, çfarë do të thotë ajo luftë?

Nuk është luftë e një ministrie. Është luftë e të gjithë neve.

Luftë që zhvillohet në çerdhet, në shkollat, në maternitet, në shtëpitë, në klubet e mërgimtarëve, në pikat kufitare ku përshëndeten nënat dhe bijtë.

Prandaj, lufta jonë është:
      •     Ta bëjmë jetën këtu më me vlerë;
      •     Ta bëjmë mëmësinë një bekim, jo një barrë;
      •     T’u japim të rinjve arsye për të qëndruar;
      •     Të ndërtojmë institucione që nuk e shpenzojnë rininë e të tjerëve, por e kultivojnë atë;
      •     Të ndërtojmë një shtet ku shpresa është më e rëndësishme se pasaporta.

E dimë se nuk ka zgjidhje magjike.

Por ka një luftë të qëllimshme, të vazhdueshme, shtetformuese.

Dhe ne e kemi filluar. Çdo masë, çdo investim, çdo politikë që sjellim – është me qëllim të rikthejmë besimin. Dhe këtu seriozisht mendojmë edhe për taksa shtesë për të pamartuarit dhe të pamartuarat.

Nuk ka asgjë më të shenjtë se jeta. Dhe nuk ka asgjë më të dhimbshme se kjo që sot shteti ynë po zbrazet në heshtje. Por po ashtu – nuk ka asgjë më të guximshme se një popull që zgjohet.

Prandaj themi:

Është koha. Është koha për aedhmërinë. Është koha për një shtet – ku do të lindin më shumë fëmijë, ky është imperativi ynë kryesor, më shumë të rinj të martohen dhe të lindin më shumë fëmijë, ndërsa ata që janë shpërngulur të kthehen. Sepse vetëm kështu do të jetojmë me më shumë zemër.

Edgar Moren ka thënë:

“Demografia nuk është fat – por pasqyrë. Pyetja është: çfarë do të shohim në të dhe a do të kemi guxim të veprojmë.”

Ne tashmë shohim. Dhe tashmë veprojmë.

Po i ndërtojmë themelet e ndryshimeve – sepse vjen koha e popullit dhe e qytetarëve.

Dhe ajo nuk do të jetë kohë largimi, por kthimi. Jo e heshtjes – por e zërave të rinj. Jo e zhdukjes – por e lindjes.