Presioni Ndërkombëtar, Zgjidhja e Vetme për Shpëtimin e Kuvendit të Kosovës
Shkruan: Analisti – Qani Shabani
Pa ndërkombëtarët si arbitër të qartë dhe të drejtpërdrejtë, nuk do të ketë konstituim të Kuvendit.
Bllokada është e qëllimshme, e llogaritur dhe e pamundur për t’u zhbërë vetëm nga brenda sistemit që e ka prodhuar.
Brenda vendit nuk mbizotëron vullneti politik për zgjidhje. Ndihma ose presioni i matur nga arbitrat ndërkombëtarë mbetet i vetmi instrument që mund të shmangë rrëshqitjen përtej 26 korrikut – drejt një krize që tejkalon konturet kushtetuese.
Republika e Kosovës ndodhet në buzë të një kolapsi kushtetues. Pas 49 tentativash të dështuara për konstituimin e Kuvendit, vendi është zhytur në një ngërç që nuk është krizë e mosmarrëveshjeve politike – është shpërbërje graduale e autoritetit legjitim institucional. Qytetarët kanë votuar, por përfaqësimi është bllokuar. Shteti ekziston në letër, por jo në funksion.
Afati i Aktgjykimit të Gjykatës Kushtetuese për konstituimin e Kuvendit përfundon më 26 korrik 2025. Çdo ditë pas kësaj date, ku Kuvendi mbetet i pakonstituuar, përbën shkelje flagrante të rendit kushtetues dhe delegjitimim të gjithë sistemit të përfaqësimit demokratik. Në këtë realitet, heshtja institucionale dhe llogaritjet partiake janë shndërruar në kërcënim të drejtpërdrejtë ndaj vetë shtetit.
Kuvendi është institucioni qendror i Republikës. Pa të, nuk ka ligj, nuk ka mbikëqyrje, nuk ka balancë pushtetesh. Mungesa e tij prodhon vakuum institucional, ku asnjë vendimmarrje nuk gëzon legjitimitet të plotë dhe asnjë mekanizëm nuk e garanton llogaridhënien. Po lejohet të krijohet një precedent i rrezikshëm: një republikë që bën zgjedhje, por nuk ndërton institucione.
Edhe përpjekja e 50-të do të dështojë. Nuk është më përpjekje – është vetëm ripërsëritje e një bllokade të konsoliduar. Ky nuk është më proces, por ngërç i qëllimshëm që e çon Kosovën drejt një krize sistemike, ku ndërhyrja e jashtme bëhet e vetmja rrugëdalje.
Përballë kësaj gjendjeje, asnjë akt institucional nuk mjafton të kompensojë dëmin e bllokadës. Mosmiratimi i ligjeve, mungesa e mbikëqyrjes parlamentare dhe paraliza në emërime e mbikëqyrje e institucioneve të pavarura janë simptoma të një republike që po zbërthehet nga brenda, ndërsa liderët e saj kalkulojnë humbje e fitime politike.
Zvarritja përtej 26 korrikut do të jetë akt politik i papërgjegjshëm dhe goditje direkte ndaj Kushtetutës dhe aktgjykimit të fundit. Në këtë situatë, ndërhyrja ndërkombëtare – qoftë përmes presionit diplomatik, qoftë si ndërmjetësim i drejtpërdrejtë – nuk është më opsion i jashtëm, por nevojë e brendshme për të ruajtur funksionimin minimal të shtetit.
Konstituimi i Kuvendit nuk është më çështje e vullnetit politik – është detyrim kushtetues, përgjegjësi morale dhe garanci e vetme për vazhdimësinë e rendit demokratik. Çdo vonesë përtej kësaj pike është bashkëpërgjegjësi për kolapsin