Ish-shefi i NATO-s: Ukraina do jetë në luftë të përjetshme nëse Evropa nuk vepron

Ukraina po përballet me një “luftë të përjetshme” dhe me një erozion të ngadaltë të territorit, përveç nëse Evropa rrit ndjeshëm presionin ndaj Rusisë, përfshirë vendosjen e trupave dhe krijimin e një mburoje raketore dhe dronësh në territorin e NATO-s për të mbrojtur Ukrainën nga sulmet ruse ndaj infrastrukturës së saj, ka thënë një ish-sekretar i përgjithshëm i NATO-s.

Anders Fogh Rasmussen, i cili mbajti këtë post nga 2009 deri në 2014 dhe ishte kryeministër i Danimarkës nga 2001 deri në 2009, tha në një intervistë për Guardian se nëse vende të tilla si Polonia do të pranonin të strehojnë mbrojtje të tilla ajrore, Rusia do të kuptonte se një sulm ndaj tyre do të ishte një sulm ndaj gjithë aleancës së NATO-s.

Ai tha: “Ne duhet t’i ndihmojmë ukrainasit të mbrohen kundër raketave dhe dronëve rusë duke ndërtuar një mburojë ajrore që t’u mundësojë ukrainasve të rrëzojnë raketat dhe dronët rusë. Vendet e NATO-s që kufizojnë me Ukrainën mund të jenë vendi i një sistemi mbrojtjeje ajrore dhe raketore të bazuar në NATO.”

Rasmussen gjithashtu kërkoi vendosjen e një force evropiane mbrojtëse për Ukrainën para arritjes së një marrëveshjeje armëpushimi. Ai tha se “koalicioni i gatshëm” që shpresonte të mblidhte një forcë të tillë për pas përfundimit të luftimeve ishte reduktuar në një “koalicion të pritjes”.

“Nëse nuk bëjmë ndryshime të mëdha strategjike, do të përballemi me një luftë të përjetshme,” tha ai. “Putin nuk ka asnjë nxitje të angazhohet në negociata paqësore sa kohë mendon se mund të fitojë në fushën e betejës. Kërkohen ndryshime në shpejtësi dhe mentalitet.”

Rasmussen, i cili ka ndërtuar lidhje të ngushta me udhëheqësinë ukrainase, po viziton kryeqytetet evropiane, përfshirë Londrën, për të takuar këshilltarin kombëtar të sigurisë së Mbretërisë së Bashkuar, Jonathan Powell. Të dy diskutuan nëse SHBA mund të ofrojë garanci sigurie për Ukrainën, duke përdorur gjuhë të ngjashme me atë që SHBA përdori së fundmi kur ofroi garanci sigurie për Katarin pas sulmit të Izraelit ndaj kryeqytetit të tij, Doha.

Garancitë e forta të sigurisë do ta bënin më të lehtë për Volodymyr Zelenskyy, presidentin e Ukrainës, të shiste një marrëveshje paqeje popullit të tij, edhe nëse ajo përfshinte humbjen e territoreve ukrainase, tha Rasmussen.

Ai tha se ishte e nevojshme të bëheshin ndryshime dramatike për të detyruar një ndryshim në mentalitetin e Vladimir Putinit. Përveç zhvillimit të një mburoje raketore dhe dronësh ukrainas të bazuar në Evropë dhe vendosjes së disa trupave evropianë në Ukrainë, ai kërkoi që Ukrainës t’i jepen raketa me rreze të gjatë për të goditur më shumë objektiva brenda Rusisë.

Ai tha se ishte ende e mundur të rihapen diskutimet mbi furnizimin e raketave amerikane Tomahawk për Ukrainën, të cilat Donald Trump nuk i ka mbështetur, nëse Gjermania pranon të jetë “lojtarja e parë” dhe të ofrojë Ukrainës raketat e saj të tipit Taurus.

Ai tha: “Kjo do të dërgonte një sinjal të qartë përtej Atlantikut dhe do të ushtronte presion mbi Shtëpinë e Bardhë. Është një interes i fortë gjerman të detyrojë Putin të angazhohet në negociata paqësore… Taurus është mjeti për ta bërë këtë.”

Qasja e Trump ndaj Ukrainës është në limbo pasi presidenti amerikan duket se u tërhoq nga furnizimi me raketa Tomahawk dhe njoftoi në vend të kësaj një samit të dytë me Putinin. Trump më pas e anuloi atë takim, duke thënë se nuk besonte se presidenti rus ishte serioz për paqen, dhe vendosi sanksione ekonomike ndaj kompanive më të mëdha ruse të naftës, Rosneft dhe Lukoil. Përgjithësisht, ai duket se është rikthyer në një qëndrim ku të dy palët duhet të lihen të luftojnë ndërmjet tyre.

Rasmussen tha se Evropa ende nuk po e kupton kërcënimin që paraqet Rusia dhe bëri thirrje për përdorimin e aseteve të ngrira ruse për Ukrainën. “Ne duhet të shkrimë asete të ngrira ruse prej 150 miliardë € në Euroclear dhe t’i përdorim si bazë për një hua për blerjen e armëve dhe, shpresojmë, për të nisur rindërtimin,” tha ai.

Ai parashikoi se udhëheqësit evropianë do të jenë në gjendje të kapërcejnë kundërshtimet ndaj këtij plani, të shprehura në këshillin e fundit të ministrave të BE-së, kryesisht nga Belgjika, ku ndodhet Euroclear. Plani bazohet në supozimin se as Ukraina dhe as BE nuk do të duhet të kthejnë huanë, por mund të përdorin një pagesë të propozuar të Rusisë për dëmshpërblime lufte ndaj Ukrainës.

Megjithatë, Belgjika thotë se nuk ka garanci që dëmshpërblimet do të paguhen si pjesë e një armëpushimi dhe mund të kërkojë që të gjitha shtetet e BE të ofrojnë garanci ndaj Belgjikës për shlyerjen e huasë./The Guardian