Fuqia e gjuhës si mjet propaganda politike në Kosovë

Mr.Ali Hertica

Propagandës

Mënyra se si paketohet një mesazh përcakton bindjen e tij. Prandaj, gjuha është një mjet propagande që nuk duhet nënvlerësuar: zgjedhja e fjalëve dhe shprehjeve të caktuara mund të ketë një ndikim të madh në perceptimin e publikut.Përgjithësimet vezulluese janë fjalë ose shprehje të paqarta që të gjithë i shoqërojnë me diçka pozitive, por askush nuk mund të thotë saktësisht se çfarë nënkuptojnë. Meqenëse nuk ka një standard të qartë, përdoruesit e fjalëve nuk mund të fajësohen nëse rezulton se publiku i ka interpretuar ato ndryshe.Përgjithësimet vezulluese shpesh gjenden në reklama dhe politikë. Mendoni për “artizanale” ose “të frymëzuara nga përbërës natyralë” në reklamat e ushqimit. Në fushatat politike, dëgjoni rregullisht fjalë si “liri” dhe “ndryshim”.

Fyerjet
Një teknikë tjetër e zakonshme në të cilën gjuha përdoret si mjet propagande është përdorimi i fyerjeve për të përshkruar kundërshtarin. Kjo mund të jetë shumë agresive në formën e fyerjeve, ose më pak e drejtpërdrejtë në formën e karakteristikave negative.Kjo teknikë përdoret shpesh edhe në një kontekst politik. Kundërshtarët e feministëve, për shembull, flasin për “feminazistë”, dhe mendimtarët e krahut të majtë nganjëherë quhen “përqafues emigrantësh”. Por mund të jetë edhe më e thjeshtë, si për shembull thjesht përshkrimi i kundërshtarit si “egoist” ose “gënjeshtar”.
Metafora dhe Eufemizma
Metaforat dhe eufemizmat janë një mënyrë e zgjuar për të depërtuar në mendjen e dikujt dhe për të kontrolluar mendimet e tij. Ato mund të evokojnë konotacione negative ose pozitive ose ta bëjnë diçka të duket më keq ose më mirë nga sa është në të vërtetë.Disa politikanë përdorin fjalën “të paligjshëm” për të përshkruar refugjatët, gjë që evokon ndjenja negative. Metafora si “po na mbytin një cunami refugjatësh” gjithashtu nuk e humbasin shenjën e tyre: një cunami tingëllon si diçka intensive dhe e rrezikshme, sikur një kërcënim i madh po afrohet.Përdorimi i gjuhës si mjet propagande u quajt gjithashtu gjuhë e dyfishtë ,gjuhë që synon të mashtrojë. Me fjalë të tjera, fjalë dhe shprehje që ngjallin ndjenja të caktuara ndaj kundërshtarit, shkon njerëzve që përdorin gjuhë që është “jashtëzakonisht mashtruese, evazive, eufemiste, konfuze ose egocentrike.
Para se të shqyrtojmë rritjen dhe të nxjerrim në pah ndryshimet midis gazetave të ndryshme dhe llojeve të populizmit, është e dobishme të kuptojmë për çfarë po flasim.Populizmi supozon se shoqëria është e ndarë në dy grupe: populli dhe elita e korruptuar. Është një formë politike në të cilën populisti pretendon se përfaqëson pikëpamjet e popullit. Këto grupe janë të vendosura kundër elitës, siç janë politikanët ose drejtorët e bankave, ose një grup i panjohur i të huajve, siç janë azilkërkuesit. Mund të bëhet një dallim edhe midis populizmit të krahut të majtë dhe të krahut të djathtë. Për të marrë parasysh këto lloje të ndryshme, u bë një përzgjedhje termash që bien nën secilin lloj populizmi (mund të gjenden në shtojcë).
Gjuha populiste është dyfishuar ndjeshëm në disa gazetat Kosovare
Centrizmi i njerëzve i vendos njerëzit e zakonshëm në qendër, me të gjithë brenda atij grupi që i përkasin të njëjtit grup. Ata zakonisht konsiderohen si një shumicë e heshtur. Në këtë kontekst, ku popullit duhet të pasqyrohet në vendimmarrjen politike. Numri i artikujve që paraqesin këtë retorikë po rritet në të gjitha gazetat,ku është ngritur dukshëm mbi të tjerët, veçanërisht vitet e fundit.Kjo përfshin terma të tillë.Anti-elita përfaqëson njerëzit e zakonshëm që kundërshtojnë të jashtmit. Në këtë formë, është elita e korruptuar dhe e interesuar në interes të vetvetes nën maskën e politikanëve.
Gjuha populiste në gazeta është në rritje.
Nëse i kombinojmë të gjitha gazetat dhe kategoritë, shohim një numër më shumë se dyfish të artikujve që përdorin terminologji populiste që nganga vitin 2000j, për shembull, mund të rrjedhin nga citime nga politikanë ose qytetarë, ose të jenë të rrënjosur në stilin e shkrimit të kolumnistëve ose gazetarëve. Nëse artikulli që po lexoni këtu do të ishte botuar në njërën nga ato gazeta, ai do të ishte përfshirë edhe në rezultate.Një rritje e gjuhës populiste në gazeta mund të jetë e shpjegueshme, por cila gazetë po sheh rritjen më të madhe është e habitshme,më shumë në sensacionalizëm dhe emocion, por çuditërisht, ne nuk e shohim këtë të reflektohet në rezultate.” Në fakt, gazetat cilësore shpesh kanë performancë më të mirë.
Media mund të veprojë si një lloj stafete, duke tërhequr vëmendjen te qëndrimet e populistëve sepse ato janë të denja për lajm. Duke cituar politikanë, bëhet e qartë se kush është burimi. Kjo është ajo që quhet gjuhë pasive. Ka më shumë të ngjarë të hasni këtë formë të populizmit në gazeta cilësore. Gjuha aktive i referohet përdorimit të populizmit nga vetë media ose gazetarët, si një kornizë për të paraqitur probleme ose zhvillime sociale. “Kjo formë është më e rrezikshme sepse burimi nuk është i qartë. Sepse rritja e partive të suksesshme populiste mund të shpjegojë rritjen e gjuhës populiste. Ndërsa partitë politike janë gjithnjë e më të suksesshme në përdorimin e retorikës populiste, njerëzit gjithashtu mund të jenë më të hapur ndaj ideve populiste. Për t’iu përshtatur më pas tërheqjes në rritje të populizmit midis lexuesve, mediat e lajmeve mund të zgjedhin gjithnjë e më shumë gjuhën populiste.
Megjithatë, këto shpjegime janë të vështira për t’u vërtetuar shkencërisht. Kërkime afatgjata të anketave ose më shumë eksperimente janë të nevojshme për të demonstruar, për shembull, pasojat e sjelljes populiste të votimit përmes konsumit mediatik.Ndërsa ka një trend në rritje për kategorinë populiste të termave, dhe nuk duhet të kemi kaq shumë frikë nga “populizmi i trashë” vërtet”. Ai nënkupton populizmin që kombinon këto kategori të ndryshme në një artikull të vetëm. Për shembull, kur njerëzit e zakonshëm përballen me elitën e korruptuar dhe migrantët e rrezikshëm. Ekziston një dyshim i fortë se kjo formë e populizmit ka ndikimin më të madh në sjelljen e votimit. “Por për fat të mirë, ne shohim relativisht pak nga ky kombinim. Në këtë kuptim, mund të thuhet se nuk kemi pse të shqetësohemi shumë.