Një test gjaku mund të parashikojë së shpejti ata që janë më të rrezikuar të preken nga kanceri i zorrës së trashë, duke rritur mundësitë për mbijetesë.
Shkencëtarët kanë zhvilluar një metodë të re që është më shumë se 90 përqind e saktë për zbërthimin e kësaj sëmundjeje tek pacientët me rrezik të lartë.
Personat që vuajnë nga sëmundje inflamatore të zorrës së trashë (IBD), si Crohn dhe koliti ulçeroz, janë të njohur për mundësinë e rritur të zhvillimit të kancerit të zorrës së trashë.
Tani, mjekët mund të parashikojnë se cilët nga këta pacientë do të zhvillojnë kancer të zorrës së trashë në pesë vitet e ardhshme.
Ekspertët shpresojnë që ky përparim të çojë shpejt në një test gjaku, duke përmirësuar zbulimin e hershëm dhe duke reduktuar nevojën për teste invazive.
IBD mund të irritojë shtresën e zorrës dhe të shkaktojë formimin e qelizave të parakancerogjene nëse nuk trajtohet.
Në studimin e kryer nga Instituti i Kërkimit të Kancerit, në bashkëpunim me mjekët në spitalin specialist të zorrës së trashë të Shën Markut në Britaninë e Madhe, u morën mostra të qelizave parakancerogjene nga 122 pacientë me IBD.
Afro gjysma e pacientëve zhvilluan kancer të zorrës së trashë brenda pesë vjetëve, ndërsa gjysma tjetër mbeti pa kancer.
Të gjitha mostrat u skanua në përputhje me ADN-në e plotë për të kërkuar ndryshime në strukturën dhe numrin e kopjeve të ADN-së.
Pacientët me IBD që zhvilluan kancer të zorrës së trashë u gjetën se kishin humbur disa kopje të ADN-së, sipas gjetjeve të publikuara në revistën Gut.
Shkencëtarët gjithashtu krijuan një algoritëm që llogarit rrezikun e kancerit të zorrës së trashë në të ardhmen, bazuar në modelin e saktë të ADN-së që është ndryshuar në qelizat parakancerogjene.
Përdorur së bashku, shkencëtarët shpresojnë që gjetjet mund të kursejnë njerëzit që janë në rrezik shumë të ulët nga stresi i nevojës për kolonoskopi të rregullta ose operacione për të hequr zorrën.
Prof. Trevor Graham, nga Instituti i Kërkimit të Kancerit (ICR), i cili ka udhëhequr kërkimin, tha: “Testi dhe algoritmi ynë ofrojnë informacionin më të mirë për pacientët me IBD, dhe për mjekët që i kujdesen ata, në mënyrë që të mund të marrin vendimin e duhur për të menaxhuar rrezikun e tyre për kancer”.
“Ne mund të identifikojmë me saktësi ata që janë në rrezik të lartë, ndërkohë që i japim paqe mendore shumë të tjerëve”, tha ai transmeton GazetaExpress.
Mjekët janë të shqetësuar për rritjen e rasteve të kancerit të zorrës së trashë tek të rinjtë nën 50 vjeç, me Britaninë e Madhe që ka pasur disa nga rritjet më të mëdha në dy dekadat e fundit.
Ndërsa arsyet e saktë janë të panjohura, dieta e varfër dhe obeziteti janë ndoshta disa nga faktorët e rrezikut, të cilat janë gjithashtu të lidhura me rritjen e rasteve të IBD.
Kjo ndodh disa javë pas njoftimit të NHS-së që do të zgjerojë testet e kancerit të zorrës së trashë përfshirë ata mbi 50 vjeç.
Familja e Dame Deborah James tha se ajo i “gëzohet” këtij vendimi, i cili do të bëjë të mundur që miliona njerëz të bëjnë teste.
Nëna e dy fëmijëve, e cila u diagnostikua me kancer të zorrës së trashë në vitin 2016 dhe vdiq në moshën 40 vjeçare në vitin 2022, ka mbështetur mbledhjen e fondeve për kërkime të mëtejshme.
Dr. Iain Foulkes, drejtor ekzekutiv për kërkimin dhe inovacionin në Cancer Research UK, i cili financoi këtë studim, tha: “Me këtë kërkim, mund të fokusohemi tek trajtimi i personave me IBD që janë me rrezik të lartë, duke kursyer kohë dhe para për shërbimet shëndetësore. Po ashtu, mund t’u japim atyre që janë me rrezik më të ulët paqe mendore dhe të largojmë frikën nga kanceri i zorrës së trashë në të ardhmen.”