Ministri i Mbrojtjes, Misajlovski: 92 automjete të blinduara po mbërrijnë këtë vit, helikopterët e parë Leonard në 2026

Ushtria e Maqedonisë po hyn në një fazë të re të modernizimit dhe forcimit të kapaciteteve mbrojtëse. Ministri i Mbrojtjes Vlado Misajlovski në një intervistë ekskluzive për Pogled.mk flet për marrëveshjet e reja me SHBA-në, për blerjen e pajisjeve moderne ushtarake, për sigurinë kibernetike dhe për planet për rritjen e përmasave të ushtrisë.

Ministër, ju njoftuat se si udhëheqje e re do të nënshkruani marrëveshjet e para me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, të cilat përfshijnë blerjen e dronëve modefrnë dhe konvertimin e armëve ekzistuese sipas standardeve të NATO-s. Si do të përmirësojnë konkretisht këto prokurime gatishmërinë luftarake të Armatës dhe cilat do të jenë përparësitë e tyre më të rëndësishme në strategjinë e mbrojtjes së Maqedonisë?

Gjëja e parë që dua të theksoj është se Armata e Maqedonisë në radhë të parë po zhvillohet, modernizohet dhe pajiset me investime që këtë vit arrijnë në 32% të buxhetit të mbrojtjes, ose 106 milionë euro për pajisje të reja dhe moderne. Si Ministri, disa herë kemi informuar se në vitin 2025 buxheti i mbrojtjes është në kuadër të nivelit të dakorduar bashkërisht në NATO – Aleancë, që është 2 për qind e prodhimit të brendshëm bruto të vendit, i cili arrin në 329 milionë euro. Kjo do të thotë se procesi i modernizimit të pajisjeve dhe gatishmëria e vazhdueshme e pjesëtarëve të Ushtrisë po intensifikohet. Por, përveç burimeve financiare që ne si shtet japim pikërisht për këtë qëllim, në këtë proces kemi edhe mbështetje të jashtëzakonshme nga aleatët tanë, si në prokurimin e pajisjeve të reja, ashtu edhe në fushën e stërvitjeve dhe ushtrimeve të përbashkëta.

Prokurimi i sistemeve të reja për mjetet ajrore pa pilot Puma dhe Raven është pjesë e këtij procesi të forcimit të kapaciteteve të Ushtrisë. Me partnerin dhe aleatin tonë strategjik, Shtetet e Bashkuara të Amerikës, planifikohet të lidhim gjashtë marrëveshje të reja, të cilat tashmë janë shqyrtuar dhe pranuar nga Komisioni i Mbrojtjes dhe Sigurisë në Kuvendin e Maqedonisë. Kjo lejon që këto marrëveshje të nënshkruhen nga Qeveria, si marrëveshje Qeveri-me-Qeveri. Nëse marrim parasysh pajisjet e reja që do të mbërrijnë këtë vit, si përfundimi i të gjithë prokurimit të mjeteve të blinduara të lehta JLTV, mjeteve të reja të blinduara të tipit Stryker, sistemeve të mbrojtjes ajrore Mistral 3 dhe sistemeve të artilerisë Boran, mund të themi se gatishmëria luftarake e Ushtrisë dhe kapaciteti i konsiderueshëm i të gjithë sigurisë kolektive do të forcohet. Pas anëtarësimit në NATO, vendi ynë kaloi në një sistem të ri të mbrojtjes kolektive, në të cilin vendet zhvillojnë kapacitete në përputhje me objektivat e aftësisë së NATO-s, dhe ky është një avantazh i madh për vende si tonat – ne mund të fokusohemi në zhvillimin e disa kapaciteteve që janë plotësuese me ato të aleatëve tanë dhe që së bashku me ta përfaqësojnë një sistem unik mbrojtjeje në të gjitha aspektet.

Përveç modernizimit të armëve, ju përmendët edhe marrëveshjet e reja të sigurisë kibernetike. Duke pasur parasysh kërcënimet globale dhe sulmet hibride, çfarë hapash konkret do të ndërmarrë Ministria e Mbrojtjes për të forcuar mbrojtjen dixhitale të Maqedonisë dhe për të mbrojtur sistemet kritike?

Kërcënimet hibride, përfshirë sulmet kibernetike, janë një realitet ndaj të cilit asnjë vend nuk është i imunizuar. Ne jemi të detyruar të ndërmarrim hapa seriozë në krijimin e qëndrueshmërisë institucionale dhe shoqërore ndaj këtyre kërcënimeve. Kjo është arsyeja pse zhvillimi i sigurisë kibernetike është një nga segmentet kryesore të sigurisë kombëtare dhe nuk ka dyshim se duhet të jetë një nga prioritetet tona. Ne investojmë shumë në sigurinë kibernetike si në mënyrë të pavarur – përmes trajnimeve, përmes prokurimit të pajisjeve të reja, softuerit të përshtatshëm, por edhe së bashku me aleatët. Vetëm pak ditë më parë ishim dëshmitarë të një bashkëpunimi të tillë gjithëpërfshirës kur së bashku me kryeministrin Mickoski dhe një numër të madh përfaqësuesish të qeverisë lidhur me infrastrukturën kritike dhe sigurinë kibernetike organizuam simulimin e një sulmi kibernetik dhe në bazë të atij skenari testuam sistemin dhe procesin e vendimmarrjes. Ky është një projekt për të cilin po punojmë me një tjetër aleat tonë, Mbretërinë e Bashkuar, një projekt që ka nisur vitin e kaluar dhe do të zgjasë deri në mars të këtij viti. Në kuadër të këtij projekti është bërë vlerësimi i kapaciteteve të institucioneve qeveritare për sigurinë kibernetike dhe, më e rëndësishmja, janë bërë rekomandimet për standardet e sigurisë kibernetike që do të zbatohen në periudhën e ardhshme. Për ta përmbledhur – për mua është shumë e rëndësishme që ne të punojmë në të gjitha fushat e mbrojtjes, sepse ky është një sistem i ndërlidhur dhe zhvillimi i sigurisë kibernetike është një nga prioritetet kryesore. Ne do të vazhdojmë të zhvillojmë, trajnojmë dhe punojmë për tërheqjen e sa më shumë ekspertëve kibernetikë që të bëhen pjesë e Ushtrisë dhe institucioneve të tjera për të punuar për të mirën e shtetit.

Mendoni se në të kaluarën ka pasur partizim në Ushtri dhe nëse po, si ka ndikuar kjo në efikasitetin dhe profesionalizmin e saj? Si e vlerësoni qasjen e paraardhësve tuaj në këtë kontekst dhe çfarë masash planifikoni të merrni për të siguruar një strukturë ushtarake të depolitizuar dhe profesionale?

Unë gjithmonë avokohem për respektimin e procedurës ligjore për çdo procedurë të vetme. Mbrojtja dhe Ushtria duhet të mos ndikohen nga asnjë mundësi partishmërie, sepse detyra dhe përgjegjësitë tona nuk lejojnë amatorizëm dhe joprofesionalizëm. Ajo që mund të them tani është se derisa jam ministër i Mbrojtjes dhe derisa vendimet e mbrojtjes janë përgjegjësia ime, cilësia, motivimi dhe dëshira që Maqedonia të jetë një vend i sigurt dhe i begatë për të jetuar do të jetë konsiderata kryesore. Këta janë përbërësit për zhvillimin e një sistemi të suksesshëm dhe efikas. Këtë vit ne do të rekrutojmë 300 ushtarë të rinj profesionistë, do të rekrutojmë 60 qytetarë me diploma civile si oficerë dhe do të nxjerrim 120 nënoficerë të rinj dhe në secilën nga këto procedura do të shikojmë në radhë të parë gatishmërinë dhe aftësinë e secilit kandidat. Kështu, ne do të vazhdojmë të ndërtojmë sistemin e mbrojtjes si një sistem individësh profesionistë dhe të përkushtuar që i kushtojnë gjithë jetën e tyre sigurisë së shtetit.

Cili është vizioni juaj afatgjatë për modernizimin e Ushtrisë dhe cilat janë prioritetet kryesore që do të zbatoni gjatë mandatit tuaj?

Prokurimi i pajisjeve të reja dhe moderne është një proces shumëvjeçar dhe do të shohim efektet e të gjitha planeve që do të bëjmë në vitin 2025, por edhe në vitet në vijim. Këtë vit kemi siguruar fonde që projektet të vazhdojnë, por edhe të intensifikohen. Siç e theksova edhe më herët, këtë vit kemi ndarë 106 milionë euro për modernizim dhe pajisje, ose 18 milionë euro më shumë se vitin e kaluar dhe kjo është dëshmi e fortë se modernizimi do të ecë sipas planit. Deri në fund të këtij viti do të marrim të gjitha 92 mjetet e blinduara JLTV, ashtu siç do të shohim për herë të parë të ashtuquajturin “JLTV”. Mjetet transmetuese “Stryker” në arsenalin e Ushtrisë. Do të shohim edhe sisteme të mbrojtjes ajrore dhe sisteme artilerie, si dhe pajisje të tjera për nevojat e reparteve të tjera dhe vitin e ardhshëm, 2026, sipas planeve do të mbërrijnë dy helikopterët e parë të kompanisë “Leonardo”. Është e rëndësishme të thuhet se modernizimi po zbatohet në përputhje me Planin Afatgjatë për Zhvillimin e Kapaciteteve Mbrojtëse 2023-2032 dhe në përputhje me NATO- Objektivat e Kapaciteteve, që do të thotë se ne po investojmë sipas planit, se ne insistojmë të punojmë në një mënyrë me kosto efektive dhe se do të marrim efektin më të madh për paratë e tyre dhe sigurinë e vendit të tyre që na garantojnë sigurinë e qytetarëve.

Si planifikoni të përmirësoni standardin dhe kushtet e punës së anëtarëve të ushtrisë, duke përfshirë pagat, trajnimin dhe pajisjet e tyre?

Për pajisjet flet procesi i modernizimit, i cili, po e përsëris, është gjithëpërfshirës dhe intensiv. Mbrojtja dhe Ushtria kanë investuar gjithmonë në mënyrë të pavarur dhe me mbështetjen e aleatëve në edukimin e mëtejshëm, trajnimin dhe ushtrimet e punonjësve të tyre dhe pjesëtarëve të Ushtrisë, sepse vetëm kështu mund të përmirësojmë proceset. Kjo është veçanërisht e rëndësishme për pjesëtarët e Armatës sepse vetëm në këtë mënyrë mund të përmirësohet ndërveprimi i Ushtrisë së Maqedonisë me ushtritë e vendeve aleate me të cilat krijojmë një sistem të përbashkët mbrojtës.
Sa i përket pagave, mund të them se mbrojtja dhe ushtria kanë një motiv serioz. Zgjidhja e re ligjore për zyrtarët e mbrojtjes, ligji për shërbimin në ushtri dhe Marrëveshja Kolektive në Ministri kanë krijuar kushte që pagat dhe përfitimet të jenë në nivelin e profesionalizmit dhe përkushtimit që të gjithë punonjësit e mbrojtjes e demonstrojnë çdo ditë në veprim. Ajo që është edhe më e rëndësishme për mua dhe që na ka preokupuar si menaxhment për gjashtë muajt e parë është fakti se edhe pse janë miratuar këto dispozita, ato nuk janë respektuar fare. Prandaj, që në fillim, kur mora detyrën si ministër i Mbrojtjes, mora një vendim që duhet të bëjmë gjithçka për të respektuar të gjitha dispozitat, për të shlyer të gjitha pretendimet financiare të papaguara dhe ia dolëm. Vitin e kaluar kemi paguar 99 për qind të të gjitha detyrimeve të papaguara ndaj punëtorëve dhe tash e tutje pagesa e rregullt e gjithçkaje që u takon punëtorëve sipas ligjeve dhe marrëveshjes kolektive do të jetë praktikë nga e cila nuk do të devijojmë.

Duke pasur parasysh ndryshimin e kërcënimeve të sigurisë në rajon dhe në botë, cilat janë sfidat më të mëdha me të cilat përballet Ushtria e Maqedonisë dhe si planifikoni t’u përgjigjeni atyre?

Si rajoni ashtu edhe bota po kalojnë nëpër ndryshime të mëdha gjeopolitike që do të na prekin të gjithëve. Por Maqedonia tani është në një gjendje ku ka një aleancë të fortë dhe të pathyeshme me 31 demokraci të tjera, me shtete të fuqishme që kanë ndikim të madh në çështjet botërore. Për më tepër, jo vetëm që jemi në aleancë me këto vende, por kemi edhe një zë në tavolinën ku merren vendimet, që do të thotë se mund të ndikojmë në këto vendime, natyrisht duke respektuar interesat maqedonase dhe vlerat e botës së zhvilluar, që janë edhe vlerat tona. Angazhimi ynë kryesor në NATO është të sigurojmë që zona euroatlantike, territori i të gjitha shteteve anëtare, të mbetet i sigurt dhe stabil. Ne jemi përballur me kërcënime hibride dhe kërcënime nga terrorizmi, të cilat janë një sfidë globale. Kemi qenë dëshmitarë të valëve të migrimit që kanë prekur edhe ne si vend. Por sistemi i sigurisë funksionon dhe mundëson që Maqedonia të jetë një vend i sigurt dhe stabil. Ajo që duhet të mbetet në fokusin tonë janë prioritetet tona – zhvillimi i Ushtrisë me modernizimin dhe pajisjet e saj intensive, zhvillimi i kapaciteteve njerëzore dhe buxhetimi i qëndrueshëm që do të lejojë që të gjitha këto procese të rrjedhin pa ndërprerje. Këto janë tre shtyllat që do të vazhdojnë të forcojnë mbrojtjen.

Cilat janë planet tuaja për rritjen e përmasave të Ushtrisë dhe tërheqjen e personelit të ri? A po shqyrtoni programe apo stimuj të rinj për të përfshirë profesionistë të rinj në forcat e armatosura?

Ushtria e Maqedonisë në vitin 2025 do të ripërtërihet me 300 ushtarë të rinj profesionistë, ndërsa planifikojmë të rekrutojmë edhe 60 qytetarë me diplomë civile të cilët do të avancohen në oficerë pas një kursi 6 mujor. Po ashtu planifikojmë të pranojmë edhe 26 kadetët që po përfundojnë studimet në Akademinë Ushtarake këtë vit. Më tej po planifikojmë të nxjerrim 120 nënoficerë nga radhët e ushtarëve profesionistë dhe t’i rekrutojmë në kategoritë e oficerëve të mbrojtjes dhe civilëve në shërbim të Ushtrisë, duke pasur parasysh nevojat tona dhe daljen e personelit në baza të ndryshme, kryesisht në pension. Sistemi i mbrojtjes duhet të funksionojë dhe prandaj nuk do të lejojmë që mbrojtja dhe ushtria të përballen me mungesë profesionistësh. Dhe, do të përsëris se në secilin prej këtyre proceseve, profesionalizmi dhe rezultatet e demonstruara do të jenë parimet tona bazë. Sistemi i mbrojtjes nuk njeh amatorizëm në asnjë vendim, përfshirë edhe pranimin e ushtarëve profesionistë, nënoficerëve dhe oficerëve të ardhshëm në Ushtri, ndaj dhe ne do t’i qasemi këtij procesi me profesionalizëm dhe përgjegjësi të plotë.

Në kuadër të sigurisë rajonale, si e vlerësoni situatën aktuale në Ballkan dhe çfarë roli shihni për Maqedoninë në ruajtjen e stabilitetit?

E kam theksuar disa herë se Maqedonia është një nga shtyllat e sigurisë rajonale, edhe si vend anëtar i NATO-s, por edhe si vend që kontribuon drejtpërdrejt në misionin e Aleancës në Kosovë, KFOR-in. Me pjesëmarrjen në KFOR, pjesëtarët tanë japin një kontribut personal për stabilitetin e këtij vendi, dhe rrjedhimisht stabilitetin e rajonit. Gjithashtu, anëtarët tanë, përveç në Letoni, janë edhe pjesë e forcave shumëkombëshe të NATO-s në Bullgari dhe Rumani, dhe nga këndvështrimi rajonal, ky është një kontribut i rëndësishëm për sigurinë tonë. Të mos harrojmë se edhe ushtria maqedonase kontribuon në operacionin e Bashkimit Evropian në Bosnje-Hercegovinë, EUFOR – ALTEA, që forcon edhe më tej stabilitetin rajonal. Si përmbledhje, Maqedonia në terren po kontribuon për të siguruar që i gjithë Ballkani të mbetet i sigurt dhe paqësor, dhe kështu do të mbetet edhe në vitin 2025 sepse duhet të jemi të kujdesshëm dhe të mos lejojmë prishjen e sigurisë në Evropë, dhe në këtë mënyrë edhe Ballkanin, i cili mund të jetë i begatë vetëm nëse është i qëndrueshëm.

Si ministër, cilat janë sfidat më të mëdha me të cilat përballeni në reformat e mbrojtjes dhe cilat do të ishin arritjet tuaja kryesore që do të dëshironit të linit si trashëgimi pas përfundimit të mandatit?

Sistemi i mbrojtjes është kompleks dhe mbart përgjegjësi të madhe për këdo që merr vendime në baza ditore. Ne do të vazhdojmë të punojmë duke pasur parasysh sigurinë e atdheut dhe çdo lëvizje që bëjmë do të jetë në të mirë të Maqedonisë. Besoj se vetëm me punë dhe përpjekje të përkushtuar mund të realizohen të gjitha planet dhe idetë që do të kontribuojnë ose më mirë do ta forcojnë Ushtrinë dhe shtetin. Vazhdojmë me tri shtyllat mbi të cilat sot është ndërtuar mbrojtja dhe ushtria maqedonase – buxhetin stabil, proces intensiv i modernizimit dhe pajisjes dhe kujdes për kapacitetet njerëzore.