Plani i Trump për paqen në Ukrainë është një “faturë” 3 trilion dollarë për BE-në

Presidenti i SHBA e zhvendos koston e marrëveshjes së paqes në Ukrainë në BE dhe raporte të rrjetit të SHBA – Zyrtarët evropianë ‘të çuditshëm nga telefonata’ mes Trump dhe Putin

3.1 trilion dollarë është shuma astronomike që vlerësohet se do të duhet për arritjen e një marrëveshje paqeje në Ukrainë gjatë dekadës së ardhshme. Bloomberg Economics raporton se Donald Trump kërkon të zhvendosë pjesën më të madhe të kësaj barre ekonomike në kurriz të vendeve evropiane, duke e shtyrë Bashkimin Evropian në limitet e tij.

Ish-presidenti amerikan ka filluar tashmë t’u dërgojë mesazhe të qarta liderëve evropianë për detyrimet që duhet të marrin nëse duan të sigurojnë paqen në Ukrainë.

Pas komunikimit të tij me presidentin rus Vladimir Putin dhe fillimit të bisedimeve të paqes, sekretari amerikan i Mbrojtjes Pete Hegseth u shpjegoi aleatëve evropianë se përgjegjësia kryesore për financimin e marrëveshjes duhet të bjerë mbi ta.

Surpriza për evropianët

Zyrtarët evropianë u befasuan nga telefonata e Trump me Putinin, një lëvizje e madhe diplomatike për të cilën aleatët kryesorë nuk kishin marrë asnjë njoftim, thanë dy zyrtarë.

Një mbështetës evropian i Ukrainës foli për një shitje, duke thënë se SHBA po dorëzohej ndaj kërkesave themelore të Putinit para se të fillonin bisedimet. Zhvillimet dramatike kanë nxjerrë në pah përmasat e sfidës me të cilën përballen evropianët dhe është një sfidë për të cilën në këtë moment ata janë kryesisht të papërgatitur.

Analiza e llogarive

Bloomberg Economics shqyrtoi kostot e mbështetjes së Ukrainës përmes negociatave të ardhshme, rindërtimit të vendit të shkatërruar nga lufta dhe mbrojtjes së tij dhe forcimit të fuqisë ushtarake të vendeve evropiane si një pengesë ndaj agresionit rus.

Rindërtimi i ushtrisë së Ukrainës mund të kushtojë rreth 175 miliardë dollarë gjatë 10 viteve, në varësi të gjendjes së forcave të saj kur arrihet një marrëveshje paqeje dhe çfarë zone do t’i duhet të mbrojë.

Një forcë paqeruajtëse prej 40,000 burrash do të kushtonte rreth 30 miliardë dollarë për të njëjtën periudhë kohore, megjithëse Zelensky thotë se do të kërkojë shumë më tepër trupa.

Shumica e parave do të shkonte për përforcimin ushtarak të vendeve të BE-së dhe rritjen e buxhetit të tyre total të mbrojtjes në afërsisht 3.5% të PBB-së, sipas diskutimeve të fundit të mbajtura në selinë e NATO-s në Bruksel.

Financimi shtesë do të kishte të bënte me artilerinë, mbrojtjen ajrore dhe sistemet raketore. Kjo do të forconte kufijtë lindorë të BE-së, do të përgatiste ushtritë e BE-së për vendosje të shpejtë dhe do të çonte në një rritje masive në industrinë evropiane të mbrojtjes.

Nëse këto shpenzime të mëdha do të financoheshin nga emetimi i borxhit, ato do të rrisnin me 2.7 trilion dollarë shtesë nevojat për huamarrje të pesë vendeve më të mëdha evropiane anëtare të NATO-s gjatë dekadës së ardhshme, sipas Bloomberg Economics.

Ndryshime të mëdha në buxhet

Për të mobilizuar burimet në një shkallë kaq të madhe, qeveritë evropiane do të duhet të rimendojnë rrënjësisht se si vendosin dhe prioritizojnë buxhetet e tyre, të punojnë me ekspertë për të ridizajnuar industritë e tyre të mbrojtjes dhe të bien dakord për emetimin e përbashkët të borxhit.

Kjo do të kërkojë një nivel vullneti politik, të menduarit afatgjatë dhe sakrificës që shumë anëtarë të BE-së deri më tani nuk kanë arritur ta demonstrojnë, veçanërisht në Evropën Perëndimore, ku disa e shohin ende luftën si një problem të largët.

Berlini, Roma dhe Parisi kanë reaguar gjithashtu ndaj përpjekjeve për të kapur rreth 300 miliardë dollarë nga asetet e ngrira të Bankës Qendrore ruse dhe t’i përdorin këto para për të ndihmuar Ukrainën. Kjo do të thotë se do të duhet të bëhen zgjedhje të vështira në lidhje me shpenzimet për shëndetësi, arsim dhe mirëqenie sociale. Dhe këto vendime do të merren në një mjedis trazirash popullore.

Por me një shtet autoritar që kërcënon kufijtë e tij lindorë dhe duke kuptuar se nuk mund të mbështeten më tek Shtëpia e Bardhë, kostoja e mosveprimit mund të jetë shumë më e lartë për vendet evropiane.

Disa liderë dhe shumë zyrtarë të sigurisë paralajmërojnë se nëse evropianët nuk arrijnë të krijojnë një pengesë bindëse, atëherë Putini do të shtojë përpjekjet e tij për të dobësuar dhe në fund madje edhe për të shpërbërë BE-në dhe aleancën e NATO-s. (A2 Televizion)