Mungesa e njohurive psikologkike dhe socilogjike e politikës Kosovare

Mr.Ali Hertica

Përvoja tregon se disa njerëz mbeten të uritur, madje bëhen pak të frustruar, sepse filozofi politik kufizohet në një mënyrë të menduari abstrakte normative, propozon pak masa konkrete politike dhe shpesh shkon në kërkim të një teorie ideale”, shkruan Patrick Loobuyck, i cili në këtë kontribut i përgjigjet një rishikimi të librit të tij të fundit. “Të tjerët e shohin atë mënyrë të të menduarit për lirinë, drejtësinë, rishpërndarjen dhe qytetarinë intelektualisht sfiduese, pasuruese dhe të kënaqshme.Është mirë që Knack po i kushton vëmendje librit tim Qytetaria. Këndvështrime politiko-filozofike. Në bashkëbisedim me filozofët politikë më të rëndësishëm të momentit, përpiqem të sqaroj konceptin e qytetarisë në kuadrin e një shteti kushtetues demokratik multikulturor. Nuk do të jetë befasi për lexuesin që John Rawls, por edhe Jürgen Habermas, David Miller, Will Kymlicka dhe Chantall Mouffe kanë një rol të rëndësishëm në të.
Filozofia politike nuk merret aq shumë me politikën e përditshme. Ai fokusohet kryesisht në parimet e përgjithshme dhe parimet udhëzuese që duhet të jenë në themel të një shoqërie të drejtë, të larmishme dhe demokratike. Ajo përpiqet të kuptojë atë që në fund të fundit është në rrezik në politikë. Prej disa vitesh e jap këtë lëndë, si për filozofë, ashtu edhe për politologë. Përvoja tregon se disa njerëz mbeten të uritur, madje bëhen pak të frustruar, sepse filozofi politik kufizohet në një mënyrë të menduari abstrakte normative, propozon pak masa konkrete politike dhe shpesh shkon në kërkim të një teorie ideale. Të tjerë mendojnë se mënyra e të menduarit për lirinë, drejtësinë, rishpërndarjen dhe qytetarinë është intelektualisht sfiduese, pasuruese dhe e kënaqshme.Megjithatë, ai ishte paralajmëruar. E përfundoj hyrjen e librit duke thënë se shumë lexues mund ta gjejnë tekstin “abstrakt dhe të botës tjetër”, por nuk kërkoj falje për këtë. Verplancke vazhdoi leximin me përgjegjësinë e tij.
Është e kuptueshme që dikujt nuk i intereson qasja politiko-filozofike. Këta njerëz mund ta injorojnë librin. Megjithatë, rishikimi është dëmtuar nga akuza të kota. Sipas Verplancke, qasja politiko-filozofike tregon kështu një “mungesë mbresëlënëse të njohurive psikologjike dhe sociologjike”. Do të doja ta dëgjoja t’i thoshte Habermasit ose Rawls-it. Filozofia politike është një disiplinë e ndryshme, më normative sesa psikologjia apo sociologjia. Disiplinat ofrojnë këndvështrime të ndryshme dhe mund të forcojnë njëra-tjetrën. Nuk ka asnjë arsye për t’i luajtur ata kundër njëri-tjetrit.Verplancke është veçanërisht i shqetësuar për “liberalizmin bosh të Rawls”. Do ta abstraktonte realitetin shoqëror “në një botë ideale në të cilën njeriu reduktohet në një person pa prona në një shoqëri pa prona”. Kjo është një kritikë klasike e viteve 1980 ndaj liberalizmit, siç artikulohet nga Michael Sandel dhe Charles Taylor. Libri me ndikim i Rawls, i vitit 1993, Liberalizmi Politik jep një përgjigje për këtë kritikë. Është pikërisht për shkak se njerëzit kanë karakteristika, talente, preferenca dhe ambicie të ndryshme (të cilat shpesh nuk mund t’i ndihmojnë) liberalizmi egalitar kërkon parimet normative të një shoqërie të drejtë. Pikërisht për shkak se njerëzit kanë një identitet moral dhe filozofik, ata mund t’i japin një vlerë të madhe asaj që filozofia politike liberale këmbëngul në rëndësinë e të drejtave themelore dhe një qeverie të paanshme që respekton lirinë dhe barazinë e të gjithëve. Nëse njeriu nuk do të kishte cilësi, nuk do të ishte aspak interesante të mbronte lirinë politike.Verplancke shkruan se liberalizmi Rawlsian është bosh “sepse, për shembull, Rawls kërkon që një qytetar duhet të kuptojë në çdo kohë se feja të cilës i përmbahet dhe që e përcakton aq fort atë është vetëm relative, një mendim që sigurisht mund t’i ndodhë vetëm një ateisti”. Kjo e fundit është e pasaktë: ka edhe besimtarë që dyshojnë dhe e pranojnë relativitetin e besimit të tyre. Edhe pjesa e parë e deklaratës është e pasaktë dhe këtë e shpjegoj në libër. Rawls, afiniteti i të cilit me fenë ndonjëherë nënvlerësohet, nuk kërkon që qytetarët dhe grupet ideologjike të mbajnë një qëndrim relativist ndaj të vërtetave të tyre fetare. Pluralizmi i arsyeshëm nuk i pengon besimtarët të jenë të forte..
Në specializimin Kultura politike moderne ne përpiqemi të trajtojmë pyetje themelore: cila është origjina e problemeve më urgjente politike të kohës sonë? Çfarë i shtyn ndryshimet shoqërore dhe politike dhe çfarë e pengon atë? Pse kulturat tona politike funksionojnë ashtu siç funksionojnë? Kush vendos se cilat çështje politizohen dhe pse? Si i kanë trajtuar shoqëritë çështjet e identitetit politik, organizimit, mobilizimit, konfliktit dhe dhunës dhe çfarë mund të mësojmë nga kjo.Për të eksploruar këto pyetje, ne zmadhojmë një sërë temash aktuale në kulturën politike bashkëkohore: demokracia, identiteti kombëtar, dhuna politike, dekolonizimi dhe pabarazia. Ne i analizojmë këto tema në një mënyrë ndërdisiplinore duke u mbështetur në kontributet nga historia, filozofia politike, letërsia dhe arti dhe shkencat sociale.Si student në klasën tonë shumë ndërkombëtare, ju do të jeni pjesë e një komuniteti të ngushtë akademikësh dhe studentësh të bashkuar nga pasioni i tyre për të eksploruar kompleksitetin e kulturës moderne politike. Programi fillimisht do t’ju prezantojë me një sërë konceptesh dhe temash akademike që do t’ju mundësojnë të analizoni kulturën politike në një mënyrë rigoroze. Në një fazë të dytë, ju do të mësoni se si të përdorni kutinë e mjeteve tuaja konceptuale në praktikë duke studiuar qasjet dhe metodologjitë shkencore të përdorura në fushën e kulturës politike. Për këtë qëllim, stafi ynë i larmishëm intelektual do t’ju prezantojë me metodologji të rëndësishme si analiza konceptuale, analiza e diskursit, kërkimi arkivor dhe historik dhe puna etnografike në terren. Më pas do të keni mundësinë të zgjidhni lëndët tematike me zgjedhje që do t’ju lejojnë të thelloheni në manifestimet specifike të kulturës moderne politike, si identiteti kombëtar, dhuna politike dhe dekolonizimi.Përveç eksplorimit tematik të kulturës politike, ju do të merrni trajnime për kërkime dhe shkrime të avancuara akademike brenda pistës sonë të trajnimit të aftësive të veçanta. Ju do të trajnoheni në identifikimin, gjetjen dhe vlerësimin e literaturës përkatëse; adresimi i çështjeve etike rreth kërkimit; formulimi i një pyetjeje kërkimore bindëse dhe zhvillimi dhe kryerja e projektit tuaj të pavarur kërkimor. Këto janë aftësi që nuk janë vetëm të rëndësishme për punën akademike, por janë edhe shumë të kërkuara nga punëdhënësit. Nëse jeni të interesuar të fitoni përvojë pune praktike, moduli ynë i praktikës ju lejon të punoni për një periudhë më të gjatë kohore brenda një institucioni në botën e politikës, medias, institucioneve kulturore, botuese, kërkimore dhe arsimore.