Pazari i heshtur në Kuvendin e Kosovës: Abstenimi i Nismës ndez alarmin politik

Në rastin kur zgjedhja e Kryetarit të Kuvendit të Kosovës dështon, edhe pas 48 orëve të shtyrjes, situata mund të bëhet e komplikuar dhe mund të ketë ndikime të konsiderueshme në stabilitetin politik dhe funksionimin e institucioneve të shtetit. Ja disa detaje më të thella rreth procedurës dhe pasojave të mundshme:

Kuvendi i Kosovës ka rregulla të qarta për zgjedhjen e Kryetarit të Kuvendit, të cilat janë të përcaktuara nga Kushtetuta e Kosovës dhe Rregullorja e Punës së Kuvendit. Sipas Kushtetutës, pas zgjedhjeve të reja parlamentare, Kuvendi duhet të mbajë seancën e tij konstituive, ku ndër veprimet e para është zgjedhja e Kryetarit dhe organeve të tjera të Kuvendit, si nënkryetarët.

Nëse nuk arrihet zgjedhja e Kryetarit, kjo mund të ndikojë në funksionimin e Kuvendit dhe të krijojë vonesa për të miratuar ligje dhe për të nisur proceset e tjera legjislative.

Shtyrja e Seancës për 48 Orë dhe Dështimi për Të Arritur Një Zgjedhje
Nëse përpjekjet për të zgjedhur Kryetarin e Kuvendit dështojnë dhe nuk ka një marrëveshje politike midis partive për të arritur një shumicë, seanca mund të shtyhet për një periudhë tjetër, zakonisht për 48 orë. Pas kësaj periudhe, Kuvendi do të duhet të mbajë një tjetër seancë, ku përsëri do të diskutohet dhe mund të bëhet një tjetër tentativë për zgjedhjen e Kryetarit
Shtyrja për 48 orë ka për qëllim krijimin e mundësisë për arritjen e një marrëveshjeje politike ndërmjet partive parlamentare, por kjo mund të krijojë një situatë të tensionuar politike dhe mund të thellojë përçarjet ndërmjet grupeve parlamentare. Pas disa përpjekjesh të dështuara, mund të lindin pyetje lidhur me legjitimitetin e këtij procesi dhe me mundësinë e arritjes së një konsensusi të qëndrueshëm për udhëheqjen e Kuvendit.
Nëse zgjedhja e Kryetarit të Kuvendit nuk arrin të bëhet pas disa shtyrjeve, kjo mund të shkaktojë një krizë politike. Kuvendi nuk mund të funksionojë në mënyrë të plotë dhe nuk mund të zhvillohen proceset e tjera të nevojshme, si miratimi i ligjeve, shpallja e debative dhe aktivitete të tjera legjislative.

Në një skenar të tillë, mund të ketë vonesë në formimin e qeverisë, për shkak se shumica e legjislacionit dhe aktit të nevojshëm për miratimin e Qeverisë mund të bllokohen, pasi Kryetari i Kuvendit është një nga organet kyçe që mundëson formimin e institucioneve të tjera të shtetit.

Ndërhyrja e Presidentit dhe Shpërndarja e Kuvendit
Nëse situata bëhet e paqëndrueshme dhe nuk ka arritje të një marrëveshjeje politike pas përpjekjeve të shumta për të zgjedhur Kryetarin, mund të ketë një krizë kushtetuese. Në këtë rast, Presidenti i Kosovës mund të ndërhyjë për të shpërndarë Kuvendin dhe të shpallë zgjedhje të reja parlamentare.

Kjo është një mundësi që Kushtetuta e Kosovës e parashikon, por shpërndarja e Kuvendit dhe shpallja e zgjedhjeve të reja mund të sjellin pasoja të mëdha politike, duke përfshirë vonesa të mëtejshme në funksionimin e shtetit, e gjithashtu një periudhë të pasigurisë politike për qytetarët e Kosovës. Ndërhyrja e Presidentit shpesh është një hap radikal që synon të stabilizojë situatën, por gjithashtu mund të thellojë ndarjet dhe tensionet politike në vend.

Nëse Kuvendi nuk arrin të zgjedhë Kryetarin e tij, kjo mund të sjellë një krizë të legjitimitetit për Kuvendin si institucion. Edhe pse Kushtetuta dhe Rregullorja ofrojnë mundësi për procedura shtesë dhe shtyrje, dështimi për të formuar Kuvendin e Kosovës do të ngrejë pyetje për funksionimin e tij të drejtë dhe mund të dëmtojë besimin e qytetarëve në sistemin politik.

Në këto kushte, mund të krijohen mundësi për manipulim të procesit politik, përfshirë mundësinë që partitë të dështojnë për të mbajtur një koalicion të qëndrueshëm për një periudhë më të gjatë. Kjo mund të dëmtojë stabilitetin politik dhe të çojë në kërkesa për ndryshime në mënyrën e funksionimit të Kuvendit ose të procesit zgjedhor.

Sanksionet dhe Rregullorja e Kuvendit
Sipas Rregullores së Kuvendit, një mospërfundim i zgjedhjes së Kryetarit mund të ketë sanksione politike për deputetët që kanë bllokuar ose penguar këtë proces. Këto sanksione mund të përfshijnë heqjen e të drejtës për fjalim, rregullime të tjera disiplinore, ose mund të kërkohen përpjekje të tjera për të arritur një marrëveshje për zgjedhjen e Kryetarit.

Në këtë kontekst, një vëmendje të veçantë po tërheq qëndrimi i subjektit politik Nisma, e cila ka vendosur të abstenojë në procesin e votimit për Kryetarin e Kuvendit. Ky veprim është lexuar nga shumë analistë si një lëvizje e qëllimshme, dinake dhe potencialisht strategjike

Abstenimi i Nismës mund të jetë pjesë e një marrëveshjeje të heshtur, duke mos e treguar hapur pozicionin e saj politik, por duke ndikuar në rezultatin e votimit. Kjo lë liri manovrimi për të ruajtur një pozicion të përshtatshëm në zhvillimet e mëtejshme politike. Nuk përjashtohet mundësia që përmes këtij pozicioni të kujdesshëm, Nisma të synojë eventualisht marrjen e postit të Kryetarit të Kuvendit për vete, në një konfigurim të ardhshëm të pushtetit.

Në skenarin aktual, abstenimi i Nismës e bën atë një faktor të rëndësishëm në peshoren e balancës politike, duke krijuar dyshime të mëdha mbi marrëveshjet e padeklaruara mes forcave politike dhe rolin e vërtetë që ajo po synon të luajë në ndarjen e pushtetit.
Sipas analistit Qani Shabani, një qasje e tillë nga Nisma mund të nënkuptojë pozicionimin e saj si “kingmaker” në procesin e brendshëm politik, duke shtuar presionin mbi palët për marrëveshje të reja,si dhe mè shum favore për Nismën.