Kur juristët bëhen instrument politik: Deklarata e Hasanit sfidon rendin kushtetues të Kosovës

Deklarata e ish-kryetarit të Gjykatës Kushtetuese, Enver Hasani, se Qeveria aktuale e Kosovës është “uzurpuese”, është një keqinterpretim i rëndë i Kushtetutës dhe legjislacionit të Republikës së Kosovës, duke rrezikuar të destabilizojë rendin kushtetues dhe institucionet e vendit.

Kushtetuta e Republikës së Kosovës dhe roli i deputetëve
Në nenin 95 të Kushtetutës së Kosovës, rregullohet zgjedhja e Kryeministrit dhe Qeverisë. Aty nuk ka asnjë dispozitë që ndalon një deputet të ushtrojë funksionin e Kryeministrit ose të Ministrit. Pavarësisht se z. Albin Kurti dhe ministrat janë deputetë të Kuvendit, Kushtetuta e lejon këtë praktikë.

Neni 95, pika 5, e Kushtetutës e specifikon qartë:
“Kryeministri dhe ministrat mund të jenë deputetë të Kuvendit.”
Kjo dispozitë e qartë kushtetuese hedh poshtë çdo pretendim të gabuar se Kryeministri apo ministrat duhet të largohen nga funksioni pasi të janë zgjedhur si deputetë.

Ligji për Qeverinë e Republikës së Kosovës (Nr. 03/L-040)
Ligji për Qeverinë nuk përmban asnjë ndalesë ligjore që pengon ushtrimin e funksionit të deputetit dhe anëtarit të Qeverisë njëkohësisht. Struktura kushtetuese e Kosovës është parlamentare, dhe njëkohësia e këtyre funksioneve është një praktikë e njohur dhe e lejuar nga ligji.

Rregullorja e Kuvendit të Republikës së Kosovës
Po ashtu, Rregullorja e Kuvendit e njeh funksionin e dyfishtë të deputetëve që janë anëtarë të Qeverisë. Nuk ekziston asnjë dispozitë që kërkon dorëheqje nga njëra pozitë për të ushtruar tjetrën.

Praktika institucionale dhe precedenti
Në të gjitha legjislaturat e mëparshme të Kuvendit të Kosovës, deputetët që kanë ushtruar pozita qeveritare – përfshirë Kryeministrin dhe ministrat – kanë qenë të pranuar si legjitimë. Asnjëherë kjo nuk është konsideruar një shkelje e ligjit apo uzurpim i pushtetit.

Mocioni i mosbesimit dhe largimi i Qeverisë
Sipas Kushtetutës së Kosovës, Qeveria mund të largohet vetëm nëse humbet shumicën parlamentare apo përmes një mocioni mosbesimi. Nuk ka asnjë dispozitë kushtetuese që lejon ndryshimin e qeverisë përmes interpretimeve politike apo personale.

Reagimi Analisti , Qani Shabani, e vlerëson si të rrezikshëm këtë interpretim të gabuar të Kushtetutës. Sipas Shabanit, “Në një republikë parlamentare, kur Kuvendi zgjedh një Qeveri dhe ajo ka besimin e shumicës, nuk mund të flitet për uzurpim. Vetëm një akt gjyqësor mund të konfirmojë legjitimitetin e një Qeverie, jo interpretime personale që shkojnë përtej ligjit.”

Ai shton se “kjo lloj deklarate dëmton imazhin ndërkombëtar të institucioneve kosovare dhe mund të krijojë një precedent të rrezikshëm për të ardhmen e shtetit të Kosovës.”

Deklarata e z. Enver Hasani është plotësisht e pabazë në Kushtetutë dhe ligj. Qeveria aktuale e Kosovës është legjitime, e zgjedhur në mënyrë demokratike dhe e konfirmuar nga Kuvendi i Kosovës. Të quash një qeveri të zgjedhur “uzurpuese” pa një vendim gjyqësor apo një bazë të fortë kushtetuese është një qëndrim tendencioz, që mund të dëmtojë rëndë besimin dhe stabilitetin institucional të Kosovës.