Sipas Modelit Standard aktual, katër forca themelore përbëjnë gjithë fizikën e njohur: elektromagnetizmi, graviteti, dhe forcat bërthamore e fortë dhe e dobët. Megjithatë, që nga mesi i viteve 1980, fizikanët janë pyetur nëse mund të ekzistojë një forcë e pestë themelore, e cila do të ndihmonte në shpjegimin e disa anomalive të vërejtura. Dhe që atëherë, shumë studime kanë pretenduar me guxim se e kanë zbuluar këtë forcë të pakapshme.

Në vitin 1986, për shembull, shkencëtarët në MIT menduan se ndoshta antigraviteti mund të ishte një forcë e pestë, dhe në vitin 2000, një grup tjetër e quajti këtë forcë “kuintesencë” si një mënyrë për të shpjeguar energjinë e errët. Në vitin 2015, një studim i Akademisë Hungareze të Shkencave zbuloi një grimcë 30 herë më të rëndë se elektroni, që mund të formonte bazën për një forcë të pestë, dhe Fermilab në SHBA deklaroi me vendosmëri se në vitin 2023 ishin pranë zbulimit të kësaj force misterioze.

Lexo edhe:
WhatsApp prezanton tarifa mujore dhe reklama në aplikacion: Ndryshime të mëdha për përdoruesit
Dhe, sigurisht, ekziston një grup i fortë fizikanësh që mendojnë se një forcë e pestë nuk ekziston fare.

Një mënyrë e propozuar për të shqyrtuar nëse një forcë e tillë mund të ekzistojë është përmes vëzhgimit të kujdesshëm të trajektores së asteroideve, dhe pak asteroide pranë Tokës janë aq mirë të vëzhguar sa Bennu. Një studim nga një ekip ndërkombëtar shkencëtarësh analizon Bennun për të vendosur kufizime mbi një forcë të pestë të mundshme themelore në kërkim të materies së errët me ultra dritë.

Bennu, një nga objektet më të rrezikshme pranë Tokës, është ndjekur me saktësi të madhe nga të dhënat astrometrike optike dhe me radar që nga zbulimi i tij në vitin 1999. Si destinacion i misionit të NASA-s për marrjen e mostrave nga asteroidi OSIRIS-REx, të dhënat shtesë të gjurmimit radiometrik me brez X dhe të dhënat optike të navigimit shtuan edhe më shumë saktësi në përcaktimin e trajektores.

ads.tetovasot.com ads.tetovasot.com

Ideja është se çdo devijim nga trajektorja e pritur e asteroidit mund të jetë rezultat i një force të panjohur të pestë që vepron. Rezultatet e studimit u publikuan në revistën Nature Communications Physics.

“Interpretimi i të dhënave që marrim nga ndjekja e Bennut ka potencialin të shtojë kuptimin tonë për bazat teorike të universit, duke ndryshuar ndoshta mënyrën se si e kuptojmë Modelin Standard të fizikës, gravitetin dhe materien e errët,” tha Yu-Dai Tsai, autori kryesor i artikullit, në një deklaratë për shtyp. “Trajektoret e objekteve shpesh paraqesin anomali që mund të jenë të dobishme në zbulimin e fizikës së re.”

Trajektoret e objekteve qiellore kanë sjellë më parë zbulime të jashtëzakonshme. Neptuni, për shembull, u “zbulua” fillimisht jo përmes një teleskopi, por përmes llogaritjeve të kujdesshme të orbitës së Uranit dhe zbulimit të anomalive gravitacionale aty brenda. Megjithatë, një teknikë e tillë nuk është gjithmonë e sigurt, pasi disa shkencëtarë besonin gjithashtu se ekzistonte një planet i quajtur Vulkan midis Diellit dhe Mërkurit. Kjo, natyrisht, rezultoi të ishte e pavërtetë.

“Këto rezultate nxjerrin në pah potencialin e ndjekjes së asteroideve si një mjet me vlerë në kërkimin për bozone, materie të errët dhe disa zgjerime të Modelit Standard që janë të motivuara mirë,” tha Sunny Vagnozzi, profesor asistent në Universitetin e Trentos në Itali dhe bashkautor i studimit, në një deklaratë për shtyp.

Edhe pse ky studim nuk gjeti “prova në të dhëna për praninë e një force të pestë që ndikon në lëvizjen e Bennut,” pasardhësi i OSIRIS-REx, misioni OSIRIS-APEX, mund të ofrojë edhe më shumë të dhëna ndërsa vazhdon drejt asteroidit Apophis. Për shkak se ky asteroid do të kalojë pranë Tokës në vitin 2029, një studim i detajuar i trajektores së tij do të japë kufizime edhe më të rrepta për forcën e pestë sesa çfarë mund të ofrojë Bennu.

Pra, ndërsa eksplorimi në vazhdim i forcës së pestë vazhdon në laboratorët e përshpejtuesve të grimcave në mbarë botën, disa shkencëtarë po i drejtohen hapësirës për t’iu përgjigjur mistereve më të thella të fizikës. / Popular Mechanics – Syri.net