Kryeministri Hristijan Mickoski edhe një herë e mbushi skenën politike me deklarata ambicioze për “unitet, stabilitet dhe të ardhme evropiane”, gjatë Samitit të BE-së dhe Ballkanit Perëndimor që po mbahet në Shkup. Ai foli për “tregje të reja, miqësi të reja” dhe “drejtësi më të ndershme”, duke theksuar se Maqedonia e Veriut po udhëheq rrugën e reformave, e se marrëveshja për parandalimin financiar brenda Planit për Rritje është dëshmi e besimit të Bashkimit Evropian ndaj vendit, shkruan PressOnline.al
Por, sa nga këto premtime madhështore përkthehen realisht në rezultate konkrete dhe të matshme?
Mickoski e paraqiti si sukses faktin që Shkupi ishte i pari në rajon që e përmbylli marrëveshjen për financim paraprak, por shmangu me kujdes të vërtetën se kjo është vetëm hapi i parë. Marrëveshja nuk nënkupton automatikisht përgjegjësi më të madhe qeverisëse apo reforma institucionale të shpejta. Plani për Rritje përfshin kushte të qarta dhe strikte: harmonizim të gjyqësorit me standardet evropiane, luftë të vërtetë kundër korrupsionit, modernizim të administratës publike – fusha ku vendi vazhdimisht kritikohet nga raportet e Brukselit.
Deklaratat për “energji më të pastër” tingëllojnë bukur në foltore, por në realitet, vendi ende mbështetet në burimet tradicionale si REK Bitola, ndërsa investimet në energji të ripërtëritshme mbeten të vonuara për vite me radhë.
Mickoski përmendi gjithashtu “përshpejtimin e kalimit të kufijve” dhe integrimin në sistemin evropian të pagesave SEPA – masa teknike që padyshim ndihmojnë sektorin e biznesit. Megjithatë, këto hapa nuk e ndryshojnë thelbin: pa siguri ligjore sistemike dhe pa ndërprerje të skemave korruptive, investitorët evropianë nuk do ta shohin Maqedoninë si partner të vërtetë, por si një zonë eksperimentale reformash në letër.
Veçanërisht shqetësuese është mospërmendja e temave më të ndjeshme për integrimin evropian: ndryshimet kushtetuese për përfshirjen e bullgarëve, ritmi i ngadaltë i procesit të skriningut, polarizimi politik dhe ligjet që ngecin në Kuvend.
Ndërkohë që flet për “një rajon që lëviz, rritet dhe evoluon”, realiteti në vend është i ndryshëm: përplasjet politike të brendshme vazhdojnë, ndërsa qytetarët, të cilët Mickoski i përmend si “pronarë të rrugës evropiane”, janë lodhur nga premtimet boshe, pa përmirësim të dukshëm në shëndetësi, arsim apo infrastrukturë lokale.
Nëse Kryeministri dëshiron vërtet një “Maqedoni evropiane”, duhet të tregojë gatishmëri për të marrë vendime të vështira, por të domosdoshme – jo të mbulojë mungesën e progresit me gjuhë të zbukuruar samitesh.
Derisa publiku të shohë një plan të qartë reformash me afate dhe përgjegjësi të matshme, çdo deklaratë për miqësi të reja dhe heqje barrierash do të mbetet vetëm një shembull i radhës i entuziazmit deklarativ që nuk çon drejt përparimit të vërtetë evropian.
Pyetja mbetet: A do të shohim më në fund vepra, apo Maqedonia do të ngecë sërish në retorikën e pafund politike?