Shkencëtarët kanë krijuar një çip që lexon mendimet njerëzore me saktësi të jashtëzakonshme

Një implant eksperimental i trurit mund të lexojë mendjet dhe të shndërrojë mendimet e brendshme në tekst.

Në testimet e hershme, shkencëtarët në Universitetin e Stanfordit përdorën një pajisje ndërfaqeje tru-kompjuter (BCI) për të deshifruar fjalitë që subjektet mendonin pa i thënë me zë të lartë. Implanti i “dëgjoi” ato saktë në 74 përqind të kohës, raporton Euronews.

Këto pajisje po shfaqen si një zgjidhje e mundshme për njerëzit me aftësi të kufizuara që duan të rifitojnë një nivel të caktuar pavarësie.

Komunikim më i lehtë për ata që nuk mund të flasin
Shembulli më i famshëm është “Neuralink” i Elon Musk – një implant eksperimental që është ende në fazat e hershme të testimit të sigurisë dhe funksionalitetit të tij tek njerëzit me probleme specifike shëndetësore që kufizojnë lëvizshmërinë.

Rezultatet e fundit, të botuara në revistën Cell, një ditë mund ta bëjnë komunikimin më të lehtë për njerëzit që nuk mund të flasin, thonë studiuesit.

“Kjo është hera e parë që kemi qenë në gjendje të kuptojmë se si duket aktiviteti i trurit kur mendon vetëm për të folurit”, tha Erin Kuntz, një nga autoret e studimit dhe studiuese në Universitetin e Stanfordit.

Në bashkëpunim me katër pjesëmarrës, ekipi i hulumtimit implantoi mikroelektroda që regjistrojnë sinjale neuronale në korteksin motorik – pjesa e trurit përgjegjëse për të folurin.

Pjesëmarrësve iu kërkua që ose të përpiqeshin të shqiptonin ose thjesht të imagjinonin shqiptimin e një sërë fjalësh. Të dyja aktivitetet aktivizuan pjesë të trurit që mbivendoseshin dhe shkaktuan lloje të ngjashme të aktivitetit të trurit, megjithëse me intensitete të ndryshme.

Shkencëtarët më pas trajnuan modele të inteligjencës artificiale për të njohur fjalët që pjesëmarrësit vetëm i kishin menduar, jo të folura. Në një demonstrim, çipi i trurit ishte në gjendje të përkthente fjalitë e imagjinuara me një saktësi deri në 74 përqind të lartpërmendur.

Në një test tjetër, studiuesit vendosën një fjalëkalim për të parandaluar BCI-në të deshifronte të folurit e brendshëm, përveç nëse personi e mendonte më parë kodin. Sistemi e njohu fjalëkalimin “chitty chitty bang bang” me saktësi prej rreth 99 përqind.

Porosit vetëm me mendime
Aktualisht, çipat e trurit nuk mund ta interpretojnë të folurit e brendshëm pa kufizime të konsiderueshme sigurie. Megjithatë, studiuesit besojnë se modelet e përparuara mund ta arrijnë këtë në të ardhmen.

Frank Willett, një nga autorët e studimit dhe profesor i asociuar i neurokirurgjisë në Universitetin e Stanfordit, tha se sistemet BCI mund të trajnohen për të injoruar fjalimin e brendshëm.

“Ky hulumtim ngjall shpresë të vërtetë se një fjalim ‘BCI’ një ditë mund të rivendosë komunikimin që është po aq i rrjedhshëm, natyral dhe i këndshëm sa fjalimi bisedor.”

Përndryshe, teknologjia “BCI” funksionon duke lidhur sistemin nervor të një personi me pajisje që mund të interpretojnë aktivitetin e trurit, gjë që lejon që veprimet – të tilla si përdorimi i një kompjuteri ose kontrollimi i një krahu protetik – të kryhen vetëm me mendime.