Vasilevska në debatin në Strasburg: BE nuk do të mund të lëvizë drejt së ardhmes, nëse jeton në tema nga disa shekuj më parë

Kontinenti evropian nuk do të mund të lëvizë drejt së ardhmes, nëse jeton në temat e disa shekujve më parë, theksoi deputetja maqedonase dhe bashkëkryetarja e Komitetit të Përbashkët Parlamentar BE-Maqedonia e Veriut Ivanka Vasilevska në debatin e Strasburgut për perspektivat për negociatat e aderimit, marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë, bashkëpunimin rajonal dhe stabilitetin rajonal.

“Unë pranoj çdo kritikë qëllimmirë dhe strukturore, e cila do të na ndihmojë dhe do të na mundësojë të depërtojmë në proceset brenda vendit në mënyrë që të mund të lëvizim dhe të arrijmë atje ku jemi nisur, e që është të jemi pjesë e BE-së”, tha Vasilevska.

Ajo theksoi se angazhimi ynë që nga pavarësia në fillim të viteve 1990 të shekullit të kaluar ka qenë përfshirja në bashkimin evropian, për të cilin mbështetja erdhi nga të gjitha bashkësitë etnike, grupet dhe faktorët politikë.

“Mënyra se si ndodhin gjërat dekadë pas dekade, shkaktojnë krijimin e grupeve të caktuara margjinale që do të zënë gjithnjë e më shumë hapësirën, nëse nuk na jepni mundësinë të zhvillohemi në këtë proces”, porositi Vasilevska eurodeputetët.

Sipas saj, sa më të dobët të jemi nga jashtë, aq më të përçarë nga brenda dhe do të bëhemi pre e lehtë.

“Bashkimi Evropian u formua pikërisht për të tejkaluar keqkuptimet me njëri-tjetrin. Duhet të jetë e qartë për të gjithë ne se respekti është rrugë dykahëshe. Nëse ka respekt, ai rikthehet me respekt. Për atë që respektit i përgjigjet me mosrespektim, ka masa dhe rregulla të tjera që BE duhet të vendosë si standard ose të përkujtojë postulatet mbi të cilat është formuar. Kaq e thjeshtë është”, shtoi Vasilevska.

Deputeti austriak dhe raportuesi i Parlamentit Evropian për vendin, Tomas Vajc, në debatin në Strasburg theksoi se ndryshimet kushtetuese janë kusht për përparimin në rrugën evropiane të Maqedonisë, por ajo që nuk është ende e qartë, shprehet ai, është nëse ky është me të vërtetë kushti i vetëm për fillimin e negociatave.

“U bëj thirrje kolegëve të mi nga Bullgaria të jenë të qartë për këtë. Nuk gjykoj nëse kërkesat (për amendamentet) janë të sakta apo jo dhe nëse janë legjitime apo jo, shpresoj të jenë legjitime. Por, ne duhet t’u japim kolegëve tanë nga Maqedonia e Veriut një qartësi të caktuar dhe besim të caktuar se nuk do të vendosim kushte shtesë, siç janë protokollet ose zgjidhja e të gjitha kontesteve historike”, tha Vajci.

Уставните измени значат вклучување на неколку малцинства во Уставот на Северна Македонија, и само сакам да разјаснам едно, ова е барање што Северна Македонија треба да го исполни во согласнос

Ai theksoi se të gjitha këto çështje çojnë në polarizim në të dy vendet dhe megjithëse nuk dëshiron të tregojë gishtin që çoi në atë polarizim, ai bën thirrje të punohet për ta tejkaluar atë, si dhe që BE të jetë e qartë në kërkesat e saj.

Sipas tij, të drejtat e pakicave janë çështje evropiane, jo vetëm dypalëshe, por vallë nëse nëse pakica bullgare së bashku me pakicat e tjera do të përfshiheshin në Kushtetutë, vendi me të vërtetë do të mund të fillonte negociatat e aderimit.

“Le t’i fillojmë negociatat. Le t’u japim kolegëve tanë nga Maqedonia e Veriut sigurinë se ndryshimet kushtetuese do të çojnë drejtpërdrejt në fillimin e negociatave. Mendoj se duhet t’ua ofrojmë këtë kolegëve tanë, për të dalë nga ky qorrsokak dhe shpresoj se mundemi”, tha Vajci.

Deputeti slloven Vlladimir Prebiliç theksoi se Maqedonia, si të gjithë kandidatët e tjerë për anëtarësim, duhet të përmbushë kriteret e Kopenhagës, por për ta bërë këtë, asaj duhet t’i jepet një shans, i cili do të jetë i mundur vetëm nëse fillon negociatat.

Vladimir Prebiliç (PE)

Ai shtoi se gjatë negociatave dhe në hapjen e secilit kapitull, çdo vend anëtar i BE-së që konsideron se shteti nuk i përmbush të gjitha pritjet do të ketë mundësinë të ecë përpara dhe të kërkojë ndryshime të caktuara.

“Prandaj, nuk humbasim asgjë nëse fillojmë negociatat sot. Le t’i fillojmë ato, sepse BE ka nevojë për histori të mira sot”, tha Prebeliçi.

Sipas tij, vendit duhet t’i jepet garanci se miratimi i ndryshimeve kushtetuese do të jetë kërkesa e fundit për fillimin e negociatave, ato duhet të fillojnë dhe duhet të vendoset afat kohor në një fazë të procesit të negociatave kur do të implementohen ndryshimet e Kushtetutës.

“Nëse ka synim të qartë për integrimin e Ballkanit Perëndimor në Bashkimin Evropian, koha është tani”, theksoi Prebeliçi.

Deputetja maqedonase Sonja Mirakovska në fjalën e saj hyrëse në seancë, theksoi se vendi vazhdon të ruajë prirje pozitive të bashkëpunimit dhe komunikimit intensiv dypalësh të nivelit të lartë me të gjitha vendet e Evropës Juglindore.

“Marrëdhëniet dypalëshe karakterizohen nga intensiteti dhe gatishmëria për të tejkaluar çështjet e hapura, për të zbatuar në mënyrë efektive format ekzistuese të bashkëpunimit dhe për të ndërtuar partneritete të reja dypalëshe dhe rajonale. Po zhvillohet dialog konstruktiv në mënyrë që të avancohen më tej marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë në të gjitha fushat me interes të ndërsjellë”, tha Mirakovska.

Ajo iu referua marrëdhënieve të secilit prej vendeve fqinje individualisht, duke theksuar se, ndryshe nga marrëdhëniet me fqinjët e tjerë, kur bëhet fjalë për Bullgarinë, ato nuk përmbushin pritshmëritë për shkak të “çështjes së pazgjidhur në lidhje me parandalimin e negociatave të aderimit” të shtetit nga Sofja.

“Për perspektivën tonë, për progresin tonë në negociatat e aderimit dhe në fund për anëtarësimin tonë në BE, sfida më e madhe dhe aktualisht pengesa më e madhe është vetoja e Bullgarisë. Së bashku, mbi të gjitha politikanët nga të dyja palët, ne jemi të detyruar të flasim shumë sinqerisht dhe shumë hapur, pa shpërthime të triumfalizmit, në mënyrë që të forcojmë besimin”, tha Mirakovska.

Ajo theksoi se ne mbetemi të përkushtuar për të gjetur zgjidhje përmes dialogut dhe me mirëbesim, duke kërkuar siguri, jo përsëritje të stagnimit, sepse ruajtja e status quo-së nuk është në favor të asnjërës palë, duke përfshirë edhe Bullgarinë.

Komiteti i përzier parlamentar BE-Maqedonia e Veriut (PE)

Deputeti bullgar Kristian Vigenin deklaroi se nuk ka dyshim për vullnetin politik të Bashkimit Evropian për anëtarësimin e Maqedonisë në familjen evropiane, por se vendi ende po pret të zbatojë angazhimet e marra nga korniza negociuese në vitin 2022.

Ai theksoi se Komisioni Evropian në raportin e fundit të progresit gjithashtu tregoi se zbatimi i ndryshimeve kushtetuese mbetet kusht për të kaluar në hapin tjetër në negociatat.

Duke iu referuar disa adresimeve të mëparshme, Vigenin theksoi se nuk ka veto bullgare, sepse Bullgaria “tërhoqi veton tre vjet më parë”, duke rënë dakord për kompromis që “do t’i japë Republikës së Maqedonisë së Veriut mundësinë për integrim”.

“Ndryshimet kushtetuese, vetvetiu, nuk janë garanci për anëtarësim. Ato janë kritere, si kriteret e Kopenhagës, të cilat gjithashtu duhet të përmbushen”, tha Vigenini.

Bashkatdhetari i tij, eurodeputeti Ivajllo Vallçev, theksoi se Bullgaria e ka mbështetur vendin që nga pavarësia e saj dhe do të vazhdojë ta mbështesë atë, por për përparim në rrugën evropiane, ajo duhet të zbatojë detyrimet që i ka marrë përsipër, të krijojë mjedis të liruar nga gjuha e urrejtjes dhe të zhvillojë marrëdhënie të mira fqinjësore.

“Nuk duam të dëmtojmë njani-tjetrin. Ne duam të themi të vërtetën dhe të tejkalojmë të gjitha pengesat. Qëllimi është i qartë – arritja e besimit, parashikueshmërisë dhe përmbushjes së detyrimeve për të parë përparim real në procesin e aderimit”, tha Vallçevi.

Komiteti i përzier parlamentar BE-Maqedonia e Veriut (PE)

Duke u lajmëruar për repikë, deputetja maqedonase Zhaklina Peshevska tha se gjuha e urrejtjes në rrjetet sociale ekziston në të gjitha vendet dhe kjo nuk është problem vetëm në shtetin tonë.

“Por, Komisioni Shtetëror për Mbrojtjen nga Diskriminimi tregon qartë se nuk ka gjuhë urrejtjeje nga subjektet politike në Maqedoni, siç është rasti në Bullgari. Në Bullgari, ishim dëshmitarë të gjuhës së urrejtjes nga të gjitha entitetet politike”, tha Peshevska.

Nga ana tjetër, kur bëhet fjalë për shkallën e demokracisë në të dy shtetet, për këtë, sipas saj, flet numri i klubeve të hapura kulturore – “në Maqedoni ka mbi 20 klube kulturore të bullgarëve në Maqedoni, e në Bullgari nuk ka asnjë të maqedonasve.

“Ne kemi kujtime të freskëta për ndryshimin e fundit të Kushtetutës. Kemi Kushtetutë që është ndryshuar 36 herë. Çdo hapje e tij është proces shumë i ndjeshëm, jo vetëm për ne por për të gjithë qytetarët”, tha Peshevska.

Ajo shtoi se ishte e nevojshme të punohet në forcimin e bashkëpunimit dypalësh dhe krijimin e perceptimit të ri në të dy shtetet, në mënyrë që të mos sensibilizohen qytetarët, të cilët duan të jenë të lidhur në mënyrë infrastrukturore dhe më të fortë në aspektin ekonomik.

“Për shkak të pozicionit gjeostrategjik të Republikës së Maqedonisë në Ballkanin Perëndimor, megjithatë edhe Bashkimi Evropian duhet të marrë parasysh se nuk duhet të na lërë në ndikimin e palëve të treta”, përfundoi Peshevska.