MMJPH: Njoftim për rregulloren e re të Bashkimit Evropian mbi dërgesat e mbeturinave

MMJPH: Njoftim për rregulloren e re të Bashkimit Evropian mbi dërgesat e mbeturinave

REGULATION (EU) 2024/1157 OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL

of 11 April 2024 on shipments of waste, amending Regulations (EU) No 1257/2013 and (EU) 2020/1056 and repealing Regulation (EC) No 1013/2006[1]

Të nderuar,

Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor bën informon se Bashkimi Evropian ka miratuar një Rregullore të re (BE) 2024/1157 të Parlamentit Evropian dhe të Këshillit të datës 11 Prill 2024 për dërgesat e mbeturinave (importi, eksporti dhe tranziti i mbeturinave), e cila ka hyrë në fuqi më 20 maj 2024 dhe e cila ndryshon Rregulloren (BE) Nr. 1257/2013 dhe (BE) 2020/1056 dhe shfuqizon Rregulloren (EC) Nr. 1013/2006.

Qëllimi i Rregullores së re është të përforcojë zbatimin e legjislacionit në drejtim të parandalimit të eksporteve të paligjshme të mbeturinave nga shtetet anëtare të BE-së dhe në vendet e treta, si dhe për të siguruar menaxhim të shëndoshë ekologjik të dërgesave të mbeturinave brenda dhe jashtë BE-së.

Rregullorja vendos rregulla të reja për import/eksport/transit të mbeturinave edhe për vendet që nuk janë anëtare të Organizatës për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD), grupit të cilit i përket Republika e Maqedonisë së Veriut.

Duke filluar nga data 21 maj 2027, Bashkimi Evropian prezanton rregulla më të rrepta për eksportin e mbeturinave jo të rrezikshme. Gjegjësisht, eksporti i mbeturinave jo të rrezikshme, ose të njohura si mbeturinat e “listës së gjelbër”, përgjithësisht do të ndalohet në vendet që nuk janë anëtare të OECD. Përjashtim nga ky rregull do të bënin vendet që, megjithëse nuk janë anëtare të OECD-së, kanë kapacitete që plotësojnë kërkesat e mbrojtjes së mjedisit për përpunimin e këtyre mbeturinave. Përkatësisht, të gjitha vendet që dëshirojnë të importojnë mbeturina jo të rrezikshme nga BE-ja, duhet të njoftojnë Komisionin Evropian për gatishmërinë e tyre dhe të konfirmojnë aftësinë e tyre për të menaxhuar mbeturinat në një mënyrë të shëndoshë ekologjike në përputhje me rregullat e legjislacionit të BE-së.

Megjithëse Rregullorja e re ka hyrë në fuqi më 20 maj 2024, shumica e dispozitave do të zbatohen nga 21 maj 2026 dhe shumica e rregullave të eksportit do të zbatohen nga 21 maj 2027.

Sipas rregullores, duke filluar nga 21 nëntor 2026, do të ndalohet plotësisht eksporti i mbeturinave plastike deri më 21 maj 2029, duke përfshirë mbeturinat plastike jo të rrezikshme (B3011). B3011 është një kod specifik mbeturinash sipas Konventës së Bazelit që klasifikon lloje të caktuara të mbeturinave plastike për riciklim [2].

Pas kësaj periudhe (21 maj 2029), vendet jo anëtare të OECD-së të interesuara për importimin e meturinave plastike do të ftohen të njoftojnë Komisionin Evropian dhe të demonstrojnë kapacitetin e tyre për të menaxhuar këto meturina në një mënyrë të shëndoshë ekologjike, në mënyrë që të përfshihen në listën e vendeve jo anëtare të OECD-së në të cilat meturinat plastike mund të eksportohen nga BE-ja. Kjo Kërkesë për Import të Meturinave Plastike nga BE-ja do të jetë në gjendje të mbulojë vetëm meturinat plastike jo të rrezikshme (B3011).

Në kuadër të asaj që u cek më sipër, në përputhje me Rregulloren e re, për të mundësuar importimin e mbeturinave nga BE-ja, Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor e Republikës së Maqedonisë së Veriut, si organ kompetent për importin, eksportin dhe transitin e mbeturinave, e ka plotësuar Kërkesën që është pjesë e Shtojcës 8, e cila është pjesë përbërëse e Rregullores së re, në bashkëpunim me Inspektoratin Shtetëror të Mjedisit, Drejtorinë doganore të Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe Ministrinë e Ekonomisë dhe Punës dhe përgatitet (përmes procedurës së Qeverisë) që ta dorëzojnë në Komisionin Evropian jo më vonë se 20 shkurt 2025 (siç kërkohet nga Komisioni Evropian). Në bazë të kësaj kërkese, Komisioni Evropian do të vendos nëse Republika e Maqedonisë së Veriut i plotëson kushtet për menaxhimin e mbeturinave dhe në varësi të kësaj do të vendos nëse vendi do të jetë pjesë e Listës së vendeve që do të mund të importojnë mbeturina nga BE-ja.

Llojet e mbeturinave jo të rrezikshme për të cilat Republika e Maqedonisë së Veriut do të kërkojë që të lejohet importi nga BE-ja janë dhënë në tabelën 1. Tabela është përgatitur në bazë të të dhënave për importet e mbeturinave në vend për vitet e kaluara, të disponueshme për Ministrinë e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor.

Таbela 1. Lista e mbeturinave të mbuluara nga kërkesa

Përshkrimi i mbeturinave jo të rrezikshme ose përzierjeve të mbeturinave jo të rrezikshme

Kodi i identifikimit të mbeturinave *

Për mbeturinat nuk duhet të zbatohet procedura për njoftim paraprak me shkrim dhe leje, ndërsa pëlqimi për import do të lëshohet i shoqëruar me Shtojcën 7 të Rregullores për import, eksport dhe transit të mbeturinave (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 107/16).

Mbeturinat nga gdhendja dhe dhe bluarja e metaleve me ngjyra

12 01 01

Mbeturinat nga gdhendja dhe dhe bluarja e metaleve me ngjyra

12 01 02

Metalet pa ngjyra

16 01 17

Alumini

17 04 02

Plumbi

17 04 03

Zinku

17 04 04

Hekuri dhe çeliku

17 04 05

Kallaj

17 04 06

Mbeturinat prej hekuri dhe çeliku

19 10 01

Mbeturinat e metaleve pa ngjyra

19 10 02

Mbeturinat e metaleve me ngjyra

19 12 01

Metalet pa ngjyra

19 12 02

Metalet me ngjyra

19 12 03

Metalet

20 01 40

Paketim letre dhe kartoni

15 01 01

Yndyrë dhe vaj gatimi

20 01 25

Qelqi

20 01 02

Paketimi nga metali

15 01 04

[1] https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2024/1157/oj/eng

[2] https://www.basel.int/implementation/plasticwaste/amendments/overview/tabid/8426/default.aspx