“Alarmi i kuq” në Maqedoni, autoritetet bëjnë thirrje për mbrojtje nga moti i nxehtë
Nën ndikimin e valës së të nxehtit që ka kapluar vendin, temperaturat gjatë ditës deri të shtunën do të jenë mbi mesataren e korrikut dhe do të sillen nga 34 deri në 38 gradë në rajonet jugperëndimore, lindore dhe verilindore, nga 32 deri në 38 në rajonin e Pollogut, nga 38 deri në 40 në Pellagoni dhe nga 38 deri në 43 gradë Celsius në rajonet e Shkupit, Vardarit dhe juglindjes.
Drejtoria për Punë Hidrometeorologjike (DPHM) ka aktivizuar tashmë alarmin e kuq për motin, Instituti i Shëndetit Publik (ISHP) ka lëshuar rekomandime për qytetarët, ndërsa Qeveria ka miratuar Vendim që obligon punëdhënësit nga data 23 deri më 26 korrik të lirojnë nga puna gratë shtatzëna dhe personat mbi 60 vjeç.
Edhe Ministria e Shëndetësisë u bëri apel qytetarëve që t’u përmbahen rekomandimeve ekzistuese për vetëmbrojtje të cilat përfshijnë qëndrimin në hapësira të freskëta, veçanërisht nga ora 11 deri në orën 17, pirjen e mjaftueshme të lëngjeve, shmangien e alkoolit dhe pijeve me sheqer, veshjen e rrobave të lehta dhe me ngjyrë të hapur, përdorimin e mbrojtësve të kokës dhe syve, si dhe shmangien e aktivitetit fizik gjatë orëve më të nxehta.
Nëse përjetoni simptoma të tilla si marramendje, dhimbje koke, të përziera ose puls të shpejtë, kërkoni menjëherë ndihmë mjekësore dhe uluni në hapësira të freskëta (deri në 25°C) në vendin e punës dhe në shtëpi.
“Bëhet apel që të moshuarit të shmangin ekspozimin në diell, si dhe punën në ambient të hapur në periudhën nga ora 11 dhe 17. Të veshin rroba pambuku të lehta me ngjyra të çelëta, syze dielli mbrojtëse, kapelë me strehë të lartë dhe strehë të gjerë dhe krem mbrojtës nga dielli me faktor UV 30+ kur ekspozoheni në diell, të pihet ujë më shumë se zakonisht dhe mos prisni derisa të ndjeni etje për të pirë ujë. Të shmangen pijet alkoolike, si dhe ato që përmbajnë kafeinë dhe pijet jashtëzakonisht të ftohta. Nëse mjeku juaj ju ka caktuar ndonjë kufizim sa i përket konsumimit të lëngjeve të konsultoheni me të”, theksojnë nga ISHP.
Poashtu edhe personat me sëmundje kronike, sidomos ata me sëmundje kardiovaskulare, neurologjike dhe respiratore, duhet të jenë tejet të disiplinuar sa i përket këtyre rekomandimeve dhe ta marrin me rregull terapinë e tyre.
Ushqyerja gjatë motit të nxehtë
Sa i përket ushqyerjes, rekomandohen vakte më “të lehta” dhe cilësore me më pak mish dhe proteina.
“Kur është nxehtë, është më mirë të konsumoni vakte të lehta, të llojllojshme, të ekuilibruara dhe të rregullta, të përbëra nga ushqime sezonale. Ushqimet me përmbajtje të lartë uji do t’ju ndihmojnë gjithashtu të qëndroni të hidratuar në kushtet e motit të verës. Konsumoni perime me përmbajtje të lartë uji, siç janë domatet, kastravecat, lakra,… Konsumoni më pak kalori. Konsumoni vakte me bazë lëngu, siç janë supat dhe gjellat, frutat, veçanërisht shalqiri, pjepri, pjeshkët, kajsitë”, thekson ISHP.
Rreziqe nga helmimi me ushqim
Sipas Agjencisë së Ushqimit dhe Veterinarisë (AUV), për të parandaluar dukurinë e helmimit nga ushqimi në kushte të temperaturës së lartë, është e nevojshme të bëhet zgjedhja e duhur gjatë blerjes, të sigurohen kushtet e duhura të transportit dhe ruajtjes. Është e nevojshme t’i kushtohet vëmendje datës së skadimit dhe ruajtjes së duhur, si dhe të blihen ushqime nga vende të verifikuara ku produktet, veçanërisht ato që prishen me origjinë shtazore të ruhen në frigorifer.
Pas përgatitjes, ushqimi duhet të ruhet në frigorifer, pasi të jetë ftohur. Ushqimi duhet të mbrohet nga insektet, brejtësit, si dhe kafshët shtëpiake dhe kafshët e tjera që mund të vijnë në kontakt me të.
Vala e të nxehtit, përveç njerëzve, është e rrezikshme edhe për kafshët. Stresi i shkaktuar nga rritja e temperaturave tek kafshët mund të manifestohet në uljen e konsumit të ushqimit, rritjen e nevojave për ujë, uljen e prodhimit të qumështit dhe rritje të dobët.