Në Maqedoninë e Veriut, njerëzit dalin në pension më herët sesa në vendet tjera të rajonit!

Shkup, 28 dhjetor – Në rajon, jeta e punës e grave dhe burrave gradualisht po barazohet dhe më shpesh burrat dalin në pension në moshën 65 vjeç. Sipas legjislacionit të Maqedonisë së Veriut, si burrat ashtu edhe gratë, nëse kanë të paktën 15 vite stazh, dalin në pension në moshën 64 vjeç, ndërsa gratë zgjedhin të dalin në pension edhe më herët, në moshën 62 vjeç. Sipas informacioneve, në institucionet shtetërore gratë tentojnë të qëndrojnë në punë deri në moshën 64-vjeçare, ndërsa në sektorin privat, edhe nëse duan, u bëhet presion për të dalë në pension, por shumë prej tyre u ofrohet të qëndrojnë me kohë të pjesshme, shkruan PRESSonline.al

Kryetari i Partisë së Pensionistëve, Ilija Nikolovski, thotë se për momentin nuk mendohet për ndryshim të rregullativës ligjore.

“Për momentin, rregullative ligjore mbetet ajo që është. Për profesione të caktuara, si profesorët universitarë dhe punëtorët shëndetësorë, mund të pensionohen më vonë, por në atë rast institucioni kompetent duhet t’i dërgojë kërkesë ministrit kompetent. Sipas meje, kjo nuk është zgjidhje e mirë, sepse jemi përballur që ministri i Shëndetësisë nuk ka nënshkruar vazhdimin e afatit të punës për disa profesorë eminentë”, thotë Nikollovski, përcjell PRESSonline.al

Ai thotë se mendimi i tij personal është që dispozita ligjore të rregullohet në mënyrë që të lejojë orar më të gjatë të punës, në vend që të ketë një kufi të rreptë prej 64 vjetësh.
“Tendencat demografike janë të tilla që për sistemin e pensioneve, dhe për sigurimin e disa personelit të kualifikuar të nevojshëm, është më mirë t’u jepet mundësia për të dalë në pension më vonë. E di që zgjatja e jetës së punës shkakton një revoltë të madhe te punëtorët, prandaj them të krijohet një mundësi ligjore – kush mundet dhe dëshiron të punojë më gjatë, le ta bëjë këtë. Nuk kemi mekanikë, elektricistë, ka mungesë të personelit në shumë profesione. Nëse dikush ndihet i aftë, është mirë të qëndrosh në punë. Edhe në shumë vende evropiane ka mundësi që pas një numri të caktuar vitesh të marrë pension dhe të lejohet të vazhdojë punën me kontribute të paguara, kështu që në të ardhmen do të marrë një pension më të madh. Pensioni është kategori ekonomike dhe duhet të fillojë ta marrë në një moshë të caktuar”, sqaron Nikollovski.

Kroacia njoftoi se jeta e punës e grave po zgjatet dhe në vitin 2030 si burrat ashtu edhe gratë do të dalin në pension në të njëjtën moshë – 65 vjeç. Burrat fitojnë të drejtën e pensionit të pleqërisë kur mbushin moshën 65 vjeç dhe kanë të paktën 15 vjet stazh pune. Për femrat ka një periudhë kalimtare të rritjes së moshës së pensionit. Nga 1 janari 2024, mosha e pensionit për gratë do të rritet në 63 vjeç e 6 muaj.

Kushtet e reja për pension do të zbatohen në Serbi nga viti i ardhshëm, njoftoi Fondi Shtetëror për Sigurimin Pensional dhe Invalidor. Për gratë, mosha e pensionit është rritur me dy muaj dhe ato do të dalin në pension nga janari në moshën 63 vjeç e tetë muaj dhe të paktën 15 vjet shërbim sigurimi. Për meshkujt do të vazhdojnë të zbatohen të njëjtat kushte – 65 vjeç dhe të paktën 15 vjet përvojë sigurimi.

Në Mal të Zi, kushtet për të fituar të drejtën e pensionit të pleqërisë për burrat janë 66 vjeç, ndërsa për gratë 64 vjeç dhe të kenë të paktën 15 vjet përvojë sigurimi. Gjithashtu mund të dalësh në pension në moshën 61 vjeç, por me 40 vjet përvojë pune, si dhe 30 vjet përvojë sigurimi, nga të cilat të paktën 20 vjet janë shpenzuar efektivisht në vende pune në sektorët e industrisë së përpunimit të metaleve dhe minierave ku sigurimi llogaritet me kohëzgjatje të shtuar. Me 20 vjet përvojë sigurimi, një prind ose një kujdestar që kujdeset për një fëmijë me aftësi të kufizuara të rënda zhvillimore mund të dalë në pension, pavarësisht nga mosha e fëmijës.

Në BeH del në pension në moshën 65 vjeçare me të paktën 15 vite shërbim, ose me 40 vite shërbim, pavarësisht moshës, por ka përjashtime kur del në pension me 20 vite shërbim.
Legjislacioni në Shqipëri parashikon të drejtën e pensionit të plotë të pleqërisë në moshën 65 vjeç për burrat dhe 60 vjeç e katër muaj për gratë me të paktën 35 vjet e tetë muaj kontribute. Mosha e daljes në pension ulet në 55 vjeç kur kontributet janë paguar për të paktën 30 vjet për nënat me gjashtë ose më shumë fëmijë nën moshën tetë vjeç. Pensioni i pjesshëm realizohet në moshën 65 vjeç për burrat dhe 60 vjeç e katër muaj për gratë me të paktën 15 vjet shërbim. Pensionet e parakohshme janë pensione të reduktuara, të paguara deri në tre vjet para moshës normale të pensionit me të paktën 35 vjet e tetë muaj kontribute.