Veprimtaria politike e Xhemil Zeqirit dhe kontributi i tij për bashkimin kombëtar shqiptar

Nga: Besin Agolli

Çështja kombëtare shqiptare ka qenë për dekada një nga temat qendrore të debatit politik në Ballkan. Në këtë kontekst, figura e veprimtarëve të diasporës ka luajtur një rol thelbësor në ruajtjen e identitetit kombëtar, në ndërkombëtarizimin e padrejtësive historike dhe në mbështetjen e proceseve emancipatore në hapësirat shqiptare. Një ndër këta veprimtarë është Xhemil Zeqiri, me origjinë nga Zhelina e Tetovës, i cili që nga fillimi i viteve 1980 jeton dhe vepron në Danimarkë. Aktiviteti i tij politik është i lidhur ngushtë me idealin e bashkimit kombëtar shqiptar dhe me mbrojtjen e interesit kombëtar përballë propagandës dhe politikave që, sipas tij, kanë synuar dobësimin e unitetit shqiptar.
1. Diaspora si hapësirë politike
Emigrimi i detyruar i Zeqirit në Danimarkë pas ngjarjeve të vitit 1981 në Kosovë nuk e shënoi shkëputjen e tij nga politika, përkundrazi, e transformoi atë në një figurë të rëndësishme të diasporës shqiptare në Evropën Veriore. Diaspora, për Zeqirin, nuk ishte vetëm vendbanim i përkohshëm, por u shndërrua në hapësirë politike nga ku mund të artikuloheshin kërkesat për të drejtat kombëtare. Në këtë kuptim, Zeqiri përfaqëson tipologjinë e “diplomatit joformal” të diasporës, i cili pa pasur poste shtetërore, arrin të ndikojë në opinionin ndërkombëtar dhe të krijojë ura komunikimi midis shqiptarëve dhe institucioneve të huaja si ne Danimarkës e të BE.
2. Qëndrimi politik dhe retorika nacionaliste
Deklaratat publike të Zeqirit shpesh mbartin një gjuhë të ashpër dhe mobilizuese. Në një prej tyre, ai thekson:
“Ata që kanë qenë kundër Shqipërisë dhe shqiptarëve janë shkatërruar nga vetë forca e së vërtetës dhe nga qëndresa jonë kombëtare.”
Kjo frazë përfaqëson thelbin e retorikës së tij: besimin tek e vërteta historike dhe tek forca e unitetit shqiptar. Retorika e Zeqirit është e ndërtuar mbi tre shtylla:
Kundërshtimi i propagandës dhe mediave të “verdha”, të cilat ai i akuzon për shpifje kundër interesit shqiptar.
Shfrytëzimi i figurave historike dhe ushtarake, si gjeneral Veli Llaka dhe “Operacioni Shpërthimi”, për të dëshmuar potencialin ushtarak dhe politik të shqiptarëve.
Apeli për guxim dhe krenari kombëtare, duke iu referuar heronjve modernë dhe figurave historike si Aleksandri i Madh.
Në këtë kuptim, retorika e Zeqirit nuk është thjesht një diskurs politik, por një strategji për të forcuar identitetin kolektiv dhe ndërgjegjen kombëtare.
3. Kontributi në projektin e bashkimit kombëtar
Veprimtaria e Zeqirit është e lidhur ngushtë me idenë e bashkimit kombëtar shqiptar. Përmes aktiviteteve të tij në diasporë ai:
Ka mbështetur fuqishëm pavarësinë e Kosovës dhe ka lobuar për njohjen ndërkombëtare të saj.
Ka qenë një ndër zërat e parë që ka përkrahur Universitetin e Tetovës, duke e parë si simbol të barazisë dhe të unitetit kulturor shqiptar në Maqedoninë e Veriut.
Ka artikuluar vazhdimisht se shqiptarët në Kosovë, Maqedoni, Luginë të Preshevës dhe Mal të Zi përbëjnë një trup të vetëm politik e kombëtar.
Libri i tij “Në mbrojtje diplomatike të çështjes shqiptare” është një dokumentim i qartë i këtij angazhimi, duke sjellë memorandume, letra dhe ndërhyrje publike që dëshmojnë rolin e diasporës në çështjen kombëtare.
4. Diskursi kundër projekteve alternative
Në vitet e fundit, Zeqiri ka qenë një kritik i ashpër i iniciativave rajonale si Ballkani i Hapur, duke e konsideruar atë si një projekt që i shërben Serbisë dhe që synon të relativizojë çështjen kombëtare shqiptare. Në vend të “integrimeve të rreme”, ai ka artikuluar idenë e forcimit të shtetit shqiptar dhe të Kosovës si hap i parë drejt unitetit kombëtar. Kjo tregon se diskursi i tij është i përqendruar jo vetëm në kujtesën historike, por edhe në aktualitetin politik.
Figura e Xhemil Zeqirit mishëron një tipologji të veçantë të veprimtarit politik të diasporës shqiptare: të palëkundur në ideal, të guximshëm në retorikë dhe të vazhdueshëm në përkushtim. Qëndrimet e tij, edhe pse shpesh të ashpra, përfaqësojnë bindjen se bashkimi kombëtar shqiptar është projekti i vetëm historik që mund t’i japë fund fragmentimit dhe padrejtësive shekullore. Në këtë kuptim, Zeqiri nuk është vetëm një zë i diasporës, por një aktualizues i vazhdueshëm i idealit të unitetit kombëtar në mendimin politik shqiptar.